Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

To leave undone

  • 1 reliqua

    rĕlĭquus (sometimes written rĕlĭcuus, rell-, -qus, v. Lachm. ad Lucr. p. 305; Freund ad Cic. Mil. p. 31-34. Rēlĭcŭus as a quadrisyl., Lucr. 1, 560 Munro ad loc.; 4, 976), a, um, adj. [relinquo, I.], that is left or remains, that is left behind, remaining, = relictus (freq. and a good prose word; not found in Cat., Tib., Verg., or Hor.).
    (α).
    With dat.:

    hoc mihi unum ex plurimis miseriis reliquom fuerat malum,

    Ter. Hec. 4, 1, 55:

    ut spes nulla reliqua in te siet tibi,

    id. Eun. 2, 2, 9:

    potes mulo isto, quem tibi reliquum dicis esse, Romam pervehi,

    Cic. Fam. 9, 18, 4:

    quod erant oppida mihi etiam complura reliqua,

    id. Verr. 2, 2, 27, § 65:

    quae deprecatio est igitur ei reliqua, qui, etc.,

    id. ib. 2, 4, 50, §

    120: quibus lubido atque luxuria ex magnis rapinis nihil reliqui fecerat,

    Sall. C. 28, 4:

    reliqua alia optio,

    Quint. 7, 7, 8.—
    (β).
    Without a dat., Cato ap. Prisc. p. 696 P.: ne a stirpe genus nostrum interiret et uti aliqua propago generis nostri reliqua esset (just before, restare), C. Gracch. ap. Schol. Cic. Sull. 9, p. 365 Orell.; cf.:

    neu causa ulla restet reliqua, Quin, etc.,

    Ter. Hec. 4, 2, 11:

    ex quā (familiā) reliquus est M. Titurnius Rufus,

    Cic. Fam. 13, 39; cf. id. Clu. 7, 22:

    reliquos hos esse non ex bello... sed ex tuo scelere,

    id. Verr. 2, 3, 54, § 124; and:

    moriar, si praeter te quemquam reliquum habeo, in quo, etc.,

    id. Fam. 9, 15, 2; and with this cf. Sall. H. Fragm. 1, 15 (p. 216 Gerl.):

    qui lucus in Graeciā totā tam sanctus fuit, in quo ullum simulacrum, ullum ornamentum reliquum sit?

    Cic. Prov. Cons. 4, 7:

    si qua reliqua spes est, quae sociorum animos consolari possit,

    id. Div. in Caecil. 5, 18. — Esp., subst.: rĕlĭquum ( - quom), i, n., that is left, a remainder, residue, rest:

    numquam ab amatore suo postulat id, quod datum est, Sed reliquom dat operam, ne sit reliquum,

    Plaut. Truc. prol. 15:

    quod ad vos, spectatores, reliquum relinquitur, More majorum date plausum, id. Cist. grex 5: ut pernoscatis, ecquid spei sit relicuom,

    Ter. And. prol. 25; cf. id. Eun. 5, 5 (6), 26:

    addendo deducendoque videre, quae reliqui summa fuit,

    Cic. Off. 1, 18, 59:

    quid reliqui'st, quin habeat quae quidem in homine dicuntur bona,

    Ter. Heaut. 1, 2, 19:

    quid enim est huic reliqui, quod, etc.,

    Cic. Sull. 31, 89:

    cum reliqui nihil sit omnino, quod pertinet ad nos,

    id. Fin. 2, 31, 101:

    quid reliqui habemus praeter,

    Sall. C. 20, 13:

    nec, quod ab hoste crudelius pati possent, reliqui quicquam fuit,

    Liv. 32, 13.— With gen. (syn. reliquiae): illud breve vitae reliquum nec avide adpetendum senibus sit, Cic. Sen. 20, 72:

    Agrigentum, quod belli reliquum erat,

    i. e. where alone the war was afterwards carried on, Liv. 26, 40; cf., in plur.:

    reliqua belli perfecta,

    id. 9, 16; and Tac. H. 4, 2:

    ubi reliquum vitae degere tuto posset,

    Liv. 39, 13:

    reliquum dici,

    id. 2, 25, 2; 3, 15, 8; 3, 52, 5:

    corporis reliqua,

    Aur. Vict. Caes. 21 fin. (but in Plaut. Merc. 3, 2, 4, the correct read. is:

    reliquom vitae spatium, v. Ritschl ad h. l.).— So in late Lat. persaep.: reliqua verborum,

    Vulg. 3 Reg. 11, 41:

    urbis,

    id. 1 Par. 11, 8.—
    2.
    Partic. constructions.
    a.
    Reliquum est, ut, or with inf., it remains, that (syn.:

    relinquitur, restat, superest): reliquum est, ut officiis certemus inter nos,

    Cic. Fam. 7, 31, 1; id. Att. 7, 13, 4; id. Fl. 14, 32; Nep. Att. 21, 5; Quint. 5, 7, 19; cf.:

    reliquum est, ubi nunc est res publica, ibi simus,

    Cic. Fam. 9, 9, 3 (where B. and K. supply ut, ex conj.); so,

    reliquum est, tuam profectionem amore prosequar,

    id. ib. 15, 21, 5.—With inf.:

    nunc hortari modo reliquum est et ire,

    Sall. H. Fragm. 3,22 (p. 232 Gerl.).—
    b.
    Reliquum (aliquem, aliquid) or aliquid reliqui facere, a periphrase for relinquere, and in the twofold signification of that word.
    (α).
    To leave behind, leave remaining:

    ut arent, quibus aratrum saltem aliquod satelles istius Apronius relicum fecit,

    Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:

    quos belli calamitas reliquos fecerat,

    id. ib. 2, 3, 53, §

    126: haec addita cura vix mihi vitam reliquam fecit,

    id. Att. 3, 8, 2:

    si quos fortuna fecisset reliquos,

    Hirt. B. G. 8, 24 fin.; cf.:

    quos reliquos fortuna ex nocturnā caede ac fugā fecerat,

    Liv. 9, 24; Curt. 6, 9, 27:

    duarum mihi civitatum reliquos feci agros,

    i. e. have left to be considered, Cic. Verr. 2, 3, 44, § 104.— Subst.: rĕlĭquum, i, n., a remnant, remainder (cf. 1, b fin. supra):

    quod reliquum vitae viriumque fames fecerat, id, etc.,

    Cic. Verr. 2, 5, 34, § 89:

    quod fortuna in malis reliqui fecit, id, etc.,

    id. Sull. 32, 89.—

    Esp. negatively: te nullum munus officii cuiquam reliquum fecisse,

    have left behind you, Cic. Fam. 3, 13, 1:

    quibus nihil non modo de fructu, sed ne de bonis quidem suis reliqui fecit,

    id. Verr. 2, 3, 48, § 115:

    hi milites nihil reliqui victis fecere,

    Sall. C. 11, 7 Kritz; cf.: captā urbe nihil fit reliqui victis, id ib. 52, 4:

    quibus libido atque luxuria ex magnis rapinis nihil reliqui fecerant,

    id. ib. 28, 4; cf. Liv. 7, 35:

    ne hoc quidem sibi reliqui facit, ut, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 1, § 2.—
    (β).
    To leave undone, to omit, neglect (rare and perh. only in the historians;

    also only negatively): nihil ad celeritatem sibi reliqui fecerunt,

    omitted nothing, made every exertion, Caes. B. G. 2, 26 fin.:

    prorsus ab utrisque nihil reliquum fieri,

    Sall. J. 76, 4:

    me nihil reliqui fecisse, quod, etc.,

    Nep. Att. 21, 5:

    nihil reliqui faciunt, quominus, etc.,

    Tac. A. 1, 21 fin.
    B.
    In partic.
    1.
    Of time, that is left or remains, future, subsequent:

    spe reliquae tranquillitatis,

    Cic. Sest. 34, 73:

    reliquae vitae dignitas,

    id. Fam. 10, 3, 2:

    reliqua et sperata gloria,

    id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43: in reliquum tempus vectigalibus prospexi, Metell. ap. Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:

    reliquum in tempus,

    id. Agr. 1, 4, 13; Caes. B. G. 1, 20 fin.; 3, 16 fin.; cf.

    so, reliquum tempus (opp. praesenti bello),

    Nep. Them, 2, 1.—In the neutr. absol.:

    numquam ecastor ullo die risi adaeque, neque hoc, quod reliquom est (sc. vitae), plus risuram opinor,

    in all my life, to the end of my days, Plaut. Cas. 5, 1, 4.—Hence, in reliquum, adverb., for the future, in future, henceforward, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 7, 2; Sall. J. 42, 4; Liv. 23, 20; 25, 32; 36, 10 fin. al.—
    2.
    In mercantile lang., of debts, remaining, outstanding, in arrear:

    reliquom, quod ex eo quod debitum reliquom,

    Varr. L. L. 5, § 175 Müll.:

    nunc quod reliquom restat, volo persolvere,

    Plaut. Cist. 1, 3, 40:

    quod dedi datum non vellem, quod reliquom est non dabo,

    id. ib. 2, 1, 30:

    rationes putare argentariam... quid venierit, quid exactum siet, quid reliquum siet,

    Cato, R. R. 2, 5:

    erat ei de ratiunculā Jampridem apud me reliquom pauxillulum Nummorum,

    Ter. Phorm. 1, 1, 3:

    ut pecuniam reliquam Buthrotii ad diem solverent,

    Cic. Att. 16, 16, A, § 4 (Cod. Faerni: pecuniae reliquum).—As subst.: rĕlĭqua, ōrum, n. (less freq. rĕlĭquum, i, n.), the remainder of a debt, balance, arrears: reliqua mea Camillus scribit se accepisse, Cic. Att. 6, 1, 19; cf.:

    maxime me angit ratio reliquorum meorum,

    id. ib. 16, 3, 5:

    cum tanta reliqua sint,

    id. ib. 16, 15, 4;

    15, 15, 3: dum reliqua colonorum minuit ad tempus, vires in posterum exhausit, quarum defectione rursus reliqua creverunt,

    Plin. Ep. 3, 19, 6; 9, 37, 2: Sticho reliqua habente, holding a balance, i. e. being in arrears, Dig. 35, 1, 81; so,

    reliqua trahere,

    ib. 26, 7, 46:

    computare,

    ib. 40, 7, 34:

    in adaerandis reliquorum debitis (= reliquiis debitorum),

    Amm. 31, 14, 2; 16, 5, 15.— In sing.:

    nisi forte fidejussores minus idonei sunt et in reliquum non exsolutae quantitatis accesserint,

    Dig. 49, 14, 45 fin.; Symm. Ep. 10, 47.—Hence, by a lusus verbb., of a narration in arrears, the rest, remainder:

    accipite reliquom, alieno uti nil moror,

    Plaut. Capt. prol. 16; cf.

    also the passage cited above,

    id. Cist. 1, 3, 40.
    II.
    Transf., of that which remains after a part just mentioned, the remaining, the other; and, in the sing., the remainder, the rest of a thing (diff. from ceteri, q. v.).
    (α).
    Plur.:

    murus cum Romuli tum etiam reliquorum regum sapientiā definitus,

    Cic. Rep. 2, 6, 11; cf. id. ib. 2, 11, 22:

    decemviros... reliquos magistratus,

    id. ib. 2, 31, 54; cf.:

    Servilius consul reliquique magistratus,

    Caes. B. C. 3, 21:

    sol dux et princeps et moderator luminum reliquorum,

    Cic. Rep. 6, 17, 17; cf. id. ib. 6, 9, 9; 6, 20, 22; id. Planc. 1, 3:

    ipsum regale genus civitatis haud scio an reliquis simplicibus longe anteponendum,

    id. Rep. 2, 23, 43:

    res capitales et reliquas omnes judicabant iidem,

    id. ib. 3, 35, 48; cf. id. ib. 6, 17, 17; id. Leg. 3, 7, 16:

    ad eam sententiam, cum reliquis causis, haec quoque ratio eos deduxit,

    Caes. B. G. 2, 10:

    oppida, vicos, reliqua privata aedificia incendunt,

    id. ib. 1, 5:

    octo cohortes in fronte constituit, reliquarum signa in subsidio collocat,

    Sall. C. 59, 2.—As subst.:

    princeps ille (Plato) aream sibi sumpsit, in quā, etc.... Reliqui disseruerunt, etc.,

    the others, the rest, Cic. Rep. 2, 11, 21; 1, 4, 7:

    in quā (causā) et ipse sentiat et reliqui omnes me, etc.,

    id. Att. 16, 15, 1:

    aurum perinde aspernantur (Scythae) ac reliqui mortales appetunt,

    Just. 2, 2, 7:

    deinceps Jovem atque Junonem, reliquos, quos, etc.,

    Cic. Univ. 11; cf.

    thus, without a copula, Brutorum, C. Cassii, Cn. Domitii, C. Trebonii, reliquorum,

    and so forth, id. Phil. 2, 12, 30; cf.:

    Africanus, cum patria illo modo loquens. reliquaque praeclare,

    id. Fin. 2, 32, 106, Quint. 9, 4, 124:

    si placet, in hunc diem hactenus. Reliqua (satis enim multa restant) differamus in crastinum,

    Cic. Rep. 2, 44, 71:

    audi reliqua,

    Plaut. As. 4, 1, 46:

    age, ambula, ibique reliqua alia fabulabimur,

    id. Poen. 3, 4, 8:

    reliqua vaticinationis brevi esse confecta,

    Cic. Div. 1, 32, 68:

    aderat janitor carceris et carnifex praetoris, reliqua,

    and the like, and so forth, and so on, Quint. 9, 4, 124;

    but post-class.: et reliqua,

    Vop. Firm. 5 fin.
    (β).
    Sing.:

    corpore relicuo pugnam caedesque petessit,

    Lucr. 3, 648 Lachm.:

    equitum magno numero ex omni populi summa separato, reliquum populum distribuit in quinque classes, etc.,

    Cic. Rep. 2, 22, 39:

    scribit Labieno... cum legione ad fines Nerviorum veniat, reliquam partem exercitūs non putat exspectandam,

    Caes. B. G. 5, 46 fin.; 1, 18:

    neque de frumento reliquoque commeatu satis esse provisum,

    id. ib. 3, 3:

    militibus quoque equis exceptis reliquam praedam concessimus,

    Cic. Att. 5, 20, 5:

    jampridem cupio Alexandream reliquamque Aegyptum visere,

    id. ib. 2, 5, 1; cf. id. Lael. 2, 6; id. Rep. 2, 38, 64.— As subst.:

    paene oblitus sum, reliquom dicere,

    Plaut. Poen. prol. 118; Cic. Verr. 2, 3, 43, § 103:

    reliquum temporis cum magnā trepidatione vigilavit,

    Suet. Ner. 34:

    haec quidem hactenus: quod reliquum est, cottidie tabellarios habebis,

    as for the rest, as for what remains, Cic. Att. 16, 15, 3; so,

    quod reliquum est,

    id. Fam. 13, 72, 2; id. Planc. 10, 11; Ter. Ad. 3, 2, 48; cf.:

    de reliquo quid tibi ego dicam?

    Cic. Att. 16, 13, c, 2; id. Fam. 6, 20, 3; id. de Or. 1, 22, 100.

    Lewis & Short latin dictionary > reliqua

  • 2 reliquom

    rĕlĭquus (sometimes written rĕlĭcuus, rell-, -qus, v. Lachm. ad Lucr. p. 305; Freund ad Cic. Mil. p. 31-34. Rēlĭcŭus as a quadrisyl., Lucr. 1, 560 Munro ad loc.; 4, 976), a, um, adj. [relinquo, I.], that is left or remains, that is left behind, remaining, = relictus (freq. and a good prose word; not found in Cat., Tib., Verg., or Hor.).
    (α).
    With dat.:

    hoc mihi unum ex plurimis miseriis reliquom fuerat malum,

    Ter. Hec. 4, 1, 55:

    ut spes nulla reliqua in te siet tibi,

    id. Eun. 2, 2, 9:

    potes mulo isto, quem tibi reliquum dicis esse, Romam pervehi,

    Cic. Fam. 9, 18, 4:

    quod erant oppida mihi etiam complura reliqua,

    id. Verr. 2, 2, 27, § 65:

    quae deprecatio est igitur ei reliqua, qui, etc.,

    id. ib. 2, 4, 50, §

    120: quibus lubido atque luxuria ex magnis rapinis nihil reliqui fecerat,

    Sall. C. 28, 4:

    reliqua alia optio,

    Quint. 7, 7, 8.—
    (β).
    Without a dat., Cato ap. Prisc. p. 696 P.: ne a stirpe genus nostrum interiret et uti aliqua propago generis nostri reliqua esset (just before, restare), C. Gracch. ap. Schol. Cic. Sull. 9, p. 365 Orell.; cf.:

    neu causa ulla restet reliqua, Quin, etc.,

    Ter. Hec. 4, 2, 11:

    ex quā (familiā) reliquus est M. Titurnius Rufus,

    Cic. Fam. 13, 39; cf. id. Clu. 7, 22:

    reliquos hos esse non ex bello... sed ex tuo scelere,

    id. Verr. 2, 3, 54, § 124; and:

    moriar, si praeter te quemquam reliquum habeo, in quo, etc.,

    id. Fam. 9, 15, 2; and with this cf. Sall. H. Fragm. 1, 15 (p. 216 Gerl.):

    qui lucus in Graeciā totā tam sanctus fuit, in quo ullum simulacrum, ullum ornamentum reliquum sit?

    Cic. Prov. Cons. 4, 7:

    si qua reliqua spes est, quae sociorum animos consolari possit,

    id. Div. in Caecil. 5, 18. — Esp., subst.: rĕlĭquum ( - quom), i, n., that is left, a remainder, residue, rest:

    numquam ab amatore suo postulat id, quod datum est, Sed reliquom dat operam, ne sit reliquum,

    Plaut. Truc. prol. 15:

    quod ad vos, spectatores, reliquum relinquitur, More majorum date plausum, id. Cist. grex 5: ut pernoscatis, ecquid spei sit relicuom,

    Ter. And. prol. 25; cf. id. Eun. 5, 5 (6), 26:

    addendo deducendoque videre, quae reliqui summa fuit,

    Cic. Off. 1, 18, 59:

    quid reliqui'st, quin habeat quae quidem in homine dicuntur bona,

    Ter. Heaut. 1, 2, 19:

    quid enim est huic reliqui, quod, etc.,

    Cic. Sull. 31, 89:

    cum reliqui nihil sit omnino, quod pertinet ad nos,

    id. Fin. 2, 31, 101:

    quid reliqui habemus praeter,

    Sall. C. 20, 13:

    nec, quod ab hoste crudelius pati possent, reliqui quicquam fuit,

    Liv. 32, 13.— With gen. (syn. reliquiae): illud breve vitae reliquum nec avide adpetendum senibus sit, Cic. Sen. 20, 72:

    Agrigentum, quod belli reliquum erat,

    i. e. where alone the war was afterwards carried on, Liv. 26, 40; cf., in plur.:

    reliqua belli perfecta,

    id. 9, 16; and Tac. H. 4, 2:

    ubi reliquum vitae degere tuto posset,

    Liv. 39, 13:

    reliquum dici,

    id. 2, 25, 2; 3, 15, 8; 3, 52, 5:

    corporis reliqua,

    Aur. Vict. Caes. 21 fin. (but in Plaut. Merc. 3, 2, 4, the correct read. is:

    reliquom vitae spatium, v. Ritschl ad h. l.).— So in late Lat. persaep.: reliqua verborum,

    Vulg. 3 Reg. 11, 41:

    urbis,

    id. 1 Par. 11, 8.—
    2.
    Partic. constructions.
    a.
    Reliquum est, ut, or with inf., it remains, that (syn.:

    relinquitur, restat, superest): reliquum est, ut officiis certemus inter nos,

    Cic. Fam. 7, 31, 1; id. Att. 7, 13, 4; id. Fl. 14, 32; Nep. Att. 21, 5; Quint. 5, 7, 19; cf.:

    reliquum est, ubi nunc est res publica, ibi simus,

    Cic. Fam. 9, 9, 3 (where B. and K. supply ut, ex conj.); so,

    reliquum est, tuam profectionem amore prosequar,

    id. ib. 15, 21, 5.—With inf.:

    nunc hortari modo reliquum est et ire,

    Sall. H. Fragm. 3,22 (p. 232 Gerl.).—
    b.
    Reliquum (aliquem, aliquid) or aliquid reliqui facere, a periphrase for relinquere, and in the twofold signification of that word.
    (α).
    To leave behind, leave remaining:

    ut arent, quibus aratrum saltem aliquod satelles istius Apronius relicum fecit,

    Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:

    quos belli calamitas reliquos fecerat,

    id. ib. 2, 3, 53, §

    126: haec addita cura vix mihi vitam reliquam fecit,

    id. Att. 3, 8, 2:

    si quos fortuna fecisset reliquos,

    Hirt. B. G. 8, 24 fin.; cf.:

    quos reliquos fortuna ex nocturnā caede ac fugā fecerat,

    Liv. 9, 24; Curt. 6, 9, 27:

    duarum mihi civitatum reliquos feci agros,

    i. e. have left to be considered, Cic. Verr. 2, 3, 44, § 104.— Subst.: rĕlĭquum, i, n., a remnant, remainder (cf. 1, b fin. supra):

    quod reliquum vitae viriumque fames fecerat, id, etc.,

    Cic. Verr. 2, 5, 34, § 89:

    quod fortuna in malis reliqui fecit, id, etc.,

    id. Sull. 32, 89.—

    Esp. negatively: te nullum munus officii cuiquam reliquum fecisse,

    have left behind you, Cic. Fam. 3, 13, 1:

    quibus nihil non modo de fructu, sed ne de bonis quidem suis reliqui fecit,

    id. Verr. 2, 3, 48, § 115:

    hi milites nihil reliqui victis fecere,

    Sall. C. 11, 7 Kritz; cf.: captā urbe nihil fit reliqui victis, id ib. 52, 4:

    quibus libido atque luxuria ex magnis rapinis nihil reliqui fecerant,

    id. ib. 28, 4; cf. Liv. 7, 35:

    ne hoc quidem sibi reliqui facit, ut, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 1, § 2.—
    (β).
    To leave undone, to omit, neglect (rare and perh. only in the historians;

    also only negatively): nihil ad celeritatem sibi reliqui fecerunt,

    omitted nothing, made every exertion, Caes. B. G. 2, 26 fin.:

    prorsus ab utrisque nihil reliquum fieri,

    Sall. J. 76, 4:

    me nihil reliqui fecisse, quod, etc.,

    Nep. Att. 21, 5:

    nihil reliqui faciunt, quominus, etc.,

    Tac. A. 1, 21 fin.
    B.
    In partic.
    1.
    Of time, that is left or remains, future, subsequent:

    spe reliquae tranquillitatis,

    Cic. Sest. 34, 73:

    reliquae vitae dignitas,

    id. Fam. 10, 3, 2:

    reliqua et sperata gloria,

    id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43: in reliquum tempus vectigalibus prospexi, Metell. ap. Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:

    reliquum in tempus,

    id. Agr. 1, 4, 13; Caes. B. G. 1, 20 fin.; 3, 16 fin.; cf.

    so, reliquum tempus (opp. praesenti bello),

    Nep. Them, 2, 1.—In the neutr. absol.:

    numquam ecastor ullo die risi adaeque, neque hoc, quod reliquom est (sc. vitae), plus risuram opinor,

    in all my life, to the end of my days, Plaut. Cas. 5, 1, 4.—Hence, in reliquum, adverb., for the future, in future, henceforward, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 7, 2; Sall. J. 42, 4; Liv. 23, 20; 25, 32; 36, 10 fin. al.—
    2.
    In mercantile lang., of debts, remaining, outstanding, in arrear:

    reliquom, quod ex eo quod debitum reliquom,

    Varr. L. L. 5, § 175 Müll.:

    nunc quod reliquom restat, volo persolvere,

    Plaut. Cist. 1, 3, 40:

    quod dedi datum non vellem, quod reliquom est non dabo,

    id. ib. 2, 1, 30:

    rationes putare argentariam... quid venierit, quid exactum siet, quid reliquum siet,

    Cato, R. R. 2, 5:

    erat ei de ratiunculā Jampridem apud me reliquom pauxillulum Nummorum,

    Ter. Phorm. 1, 1, 3:

    ut pecuniam reliquam Buthrotii ad diem solverent,

    Cic. Att. 16, 16, A, § 4 (Cod. Faerni: pecuniae reliquum).—As subst.: rĕlĭqua, ōrum, n. (less freq. rĕlĭquum, i, n.), the remainder of a debt, balance, arrears: reliqua mea Camillus scribit se accepisse, Cic. Att. 6, 1, 19; cf.:

    maxime me angit ratio reliquorum meorum,

    id. ib. 16, 3, 5:

    cum tanta reliqua sint,

    id. ib. 16, 15, 4;

    15, 15, 3: dum reliqua colonorum minuit ad tempus, vires in posterum exhausit, quarum defectione rursus reliqua creverunt,

    Plin. Ep. 3, 19, 6; 9, 37, 2: Sticho reliqua habente, holding a balance, i. e. being in arrears, Dig. 35, 1, 81; so,

    reliqua trahere,

    ib. 26, 7, 46:

    computare,

    ib. 40, 7, 34:

    in adaerandis reliquorum debitis (= reliquiis debitorum),

    Amm. 31, 14, 2; 16, 5, 15.— In sing.:

    nisi forte fidejussores minus idonei sunt et in reliquum non exsolutae quantitatis accesserint,

    Dig. 49, 14, 45 fin.; Symm. Ep. 10, 47.—Hence, by a lusus verbb., of a narration in arrears, the rest, remainder:

    accipite reliquom, alieno uti nil moror,

    Plaut. Capt. prol. 16; cf.

    also the passage cited above,

    id. Cist. 1, 3, 40.
    II.
    Transf., of that which remains after a part just mentioned, the remaining, the other; and, in the sing., the remainder, the rest of a thing (diff. from ceteri, q. v.).
    (α).
    Plur.:

    murus cum Romuli tum etiam reliquorum regum sapientiā definitus,

    Cic. Rep. 2, 6, 11; cf. id. ib. 2, 11, 22:

    decemviros... reliquos magistratus,

    id. ib. 2, 31, 54; cf.:

    Servilius consul reliquique magistratus,

    Caes. B. C. 3, 21:

    sol dux et princeps et moderator luminum reliquorum,

    Cic. Rep. 6, 17, 17; cf. id. ib. 6, 9, 9; 6, 20, 22; id. Planc. 1, 3:

    ipsum regale genus civitatis haud scio an reliquis simplicibus longe anteponendum,

    id. Rep. 2, 23, 43:

    res capitales et reliquas omnes judicabant iidem,

    id. ib. 3, 35, 48; cf. id. ib. 6, 17, 17; id. Leg. 3, 7, 16:

    ad eam sententiam, cum reliquis causis, haec quoque ratio eos deduxit,

    Caes. B. G. 2, 10:

    oppida, vicos, reliqua privata aedificia incendunt,

    id. ib. 1, 5:

    octo cohortes in fronte constituit, reliquarum signa in subsidio collocat,

    Sall. C. 59, 2.—As subst.:

    princeps ille (Plato) aream sibi sumpsit, in quā, etc.... Reliqui disseruerunt, etc.,

    the others, the rest, Cic. Rep. 2, 11, 21; 1, 4, 7:

    in quā (causā) et ipse sentiat et reliqui omnes me, etc.,

    id. Att. 16, 15, 1:

    aurum perinde aspernantur (Scythae) ac reliqui mortales appetunt,

    Just. 2, 2, 7:

    deinceps Jovem atque Junonem, reliquos, quos, etc.,

    Cic. Univ. 11; cf.

    thus, without a copula, Brutorum, C. Cassii, Cn. Domitii, C. Trebonii, reliquorum,

    and so forth, id. Phil. 2, 12, 30; cf.:

    Africanus, cum patria illo modo loquens. reliquaque praeclare,

    id. Fin. 2, 32, 106, Quint. 9, 4, 124:

    si placet, in hunc diem hactenus. Reliqua (satis enim multa restant) differamus in crastinum,

    Cic. Rep. 2, 44, 71:

    audi reliqua,

    Plaut. As. 4, 1, 46:

    age, ambula, ibique reliqua alia fabulabimur,

    id. Poen. 3, 4, 8:

    reliqua vaticinationis brevi esse confecta,

    Cic. Div. 1, 32, 68:

    aderat janitor carceris et carnifex praetoris, reliqua,

    and the like, and so forth, and so on, Quint. 9, 4, 124;

    but post-class.: et reliqua,

    Vop. Firm. 5 fin.
    (β).
    Sing.:

    corpore relicuo pugnam caedesque petessit,

    Lucr. 3, 648 Lachm.:

    equitum magno numero ex omni populi summa separato, reliquum populum distribuit in quinque classes, etc.,

    Cic. Rep. 2, 22, 39:

    scribit Labieno... cum legione ad fines Nerviorum veniat, reliquam partem exercitūs non putat exspectandam,

    Caes. B. G. 5, 46 fin.; 1, 18:

    neque de frumento reliquoque commeatu satis esse provisum,

    id. ib. 3, 3:

    militibus quoque equis exceptis reliquam praedam concessimus,

    Cic. Att. 5, 20, 5:

    jampridem cupio Alexandream reliquamque Aegyptum visere,

    id. ib. 2, 5, 1; cf. id. Lael. 2, 6; id. Rep. 2, 38, 64.— As subst.:

    paene oblitus sum, reliquom dicere,

    Plaut. Poen. prol. 118; Cic. Verr. 2, 3, 43, § 103:

    reliquum temporis cum magnā trepidatione vigilavit,

    Suet. Ner. 34:

    haec quidem hactenus: quod reliquum est, cottidie tabellarios habebis,

    as for the rest, as for what remains, Cic. Att. 16, 15, 3; so,

    quod reliquum est,

    id. Fam. 13, 72, 2; id. Planc. 10, 11; Ter. Ad. 3, 2, 48; cf.:

    de reliquo quid tibi ego dicam?

    Cic. Att. 16, 13, c, 2; id. Fam. 6, 20, 3; id. de Or. 1, 22, 100.

    Lewis & Short latin dictionary > reliquom

  • 3 reliqus

    rĕlĭquus (sometimes written rĕlĭcuus, rell-, -qus, v. Lachm. ad Lucr. p. 305; Freund ad Cic. Mil. p. 31-34. Rēlĭcŭus as a quadrisyl., Lucr. 1, 560 Munro ad loc.; 4, 976), a, um, adj. [relinquo, I.], that is left or remains, that is left behind, remaining, = relictus (freq. and a good prose word; not found in Cat., Tib., Verg., or Hor.).
    (α).
    With dat.:

    hoc mihi unum ex plurimis miseriis reliquom fuerat malum,

    Ter. Hec. 4, 1, 55:

    ut spes nulla reliqua in te siet tibi,

    id. Eun. 2, 2, 9:

    potes mulo isto, quem tibi reliquum dicis esse, Romam pervehi,

    Cic. Fam. 9, 18, 4:

    quod erant oppida mihi etiam complura reliqua,

    id. Verr. 2, 2, 27, § 65:

    quae deprecatio est igitur ei reliqua, qui, etc.,

    id. ib. 2, 4, 50, §

    120: quibus lubido atque luxuria ex magnis rapinis nihil reliqui fecerat,

    Sall. C. 28, 4:

    reliqua alia optio,

    Quint. 7, 7, 8.—
    (β).
    Without a dat., Cato ap. Prisc. p. 696 P.: ne a stirpe genus nostrum interiret et uti aliqua propago generis nostri reliqua esset (just before, restare), C. Gracch. ap. Schol. Cic. Sull. 9, p. 365 Orell.; cf.:

    neu causa ulla restet reliqua, Quin, etc.,

    Ter. Hec. 4, 2, 11:

    ex quā (familiā) reliquus est M. Titurnius Rufus,

    Cic. Fam. 13, 39; cf. id. Clu. 7, 22:

    reliquos hos esse non ex bello... sed ex tuo scelere,

    id. Verr. 2, 3, 54, § 124; and:

    moriar, si praeter te quemquam reliquum habeo, in quo, etc.,

    id. Fam. 9, 15, 2; and with this cf. Sall. H. Fragm. 1, 15 (p. 216 Gerl.):

    qui lucus in Graeciā totā tam sanctus fuit, in quo ullum simulacrum, ullum ornamentum reliquum sit?

    Cic. Prov. Cons. 4, 7:

    si qua reliqua spes est, quae sociorum animos consolari possit,

    id. Div. in Caecil. 5, 18. — Esp., subst.: rĕlĭquum ( - quom), i, n., that is left, a remainder, residue, rest:

    numquam ab amatore suo postulat id, quod datum est, Sed reliquom dat operam, ne sit reliquum,

    Plaut. Truc. prol. 15:

    quod ad vos, spectatores, reliquum relinquitur, More majorum date plausum, id. Cist. grex 5: ut pernoscatis, ecquid spei sit relicuom,

    Ter. And. prol. 25; cf. id. Eun. 5, 5 (6), 26:

    addendo deducendoque videre, quae reliqui summa fuit,

    Cic. Off. 1, 18, 59:

    quid reliqui'st, quin habeat quae quidem in homine dicuntur bona,

    Ter. Heaut. 1, 2, 19:

    quid enim est huic reliqui, quod, etc.,

    Cic. Sull. 31, 89:

    cum reliqui nihil sit omnino, quod pertinet ad nos,

    id. Fin. 2, 31, 101:

    quid reliqui habemus praeter,

    Sall. C. 20, 13:

    nec, quod ab hoste crudelius pati possent, reliqui quicquam fuit,

    Liv. 32, 13.— With gen. (syn. reliquiae): illud breve vitae reliquum nec avide adpetendum senibus sit, Cic. Sen. 20, 72:

    Agrigentum, quod belli reliquum erat,

    i. e. where alone the war was afterwards carried on, Liv. 26, 40; cf., in plur.:

    reliqua belli perfecta,

    id. 9, 16; and Tac. H. 4, 2:

    ubi reliquum vitae degere tuto posset,

    Liv. 39, 13:

    reliquum dici,

    id. 2, 25, 2; 3, 15, 8; 3, 52, 5:

    corporis reliqua,

    Aur. Vict. Caes. 21 fin. (but in Plaut. Merc. 3, 2, 4, the correct read. is:

    reliquom vitae spatium, v. Ritschl ad h. l.).— So in late Lat. persaep.: reliqua verborum,

    Vulg. 3 Reg. 11, 41:

    urbis,

    id. 1 Par. 11, 8.—
    2.
    Partic. constructions.
    a.
    Reliquum est, ut, or with inf., it remains, that (syn.:

    relinquitur, restat, superest): reliquum est, ut officiis certemus inter nos,

    Cic. Fam. 7, 31, 1; id. Att. 7, 13, 4; id. Fl. 14, 32; Nep. Att. 21, 5; Quint. 5, 7, 19; cf.:

    reliquum est, ubi nunc est res publica, ibi simus,

    Cic. Fam. 9, 9, 3 (where B. and K. supply ut, ex conj.); so,

    reliquum est, tuam profectionem amore prosequar,

    id. ib. 15, 21, 5.—With inf.:

    nunc hortari modo reliquum est et ire,

    Sall. H. Fragm. 3,22 (p. 232 Gerl.).—
    b.
    Reliquum (aliquem, aliquid) or aliquid reliqui facere, a periphrase for relinquere, and in the twofold signification of that word.
    (α).
    To leave behind, leave remaining:

    ut arent, quibus aratrum saltem aliquod satelles istius Apronius relicum fecit,

    Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:

    quos belli calamitas reliquos fecerat,

    id. ib. 2, 3, 53, §

    126: haec addita cura vix mihi vitam reliquam fecit,

    id. Att. 3, 8, 2:

    si quos fortuna fecisset reliquos,

    Hirt. B. G. 8, 24 fin.; cf.:

    quos reliquos fortuna ex nocturnā caede ac fugā fecerat,

    Liv. 9, 24; Curt. 6, 9, 27:

    duarum mihi civitatum reliquos feci agros,

    i. e. have left to be considered, Cic. Verr. 2, 3, 44, § 104.— Subst.: rĕlĭquum, i, n., a remnant, remainder (cf. 1, b fin. supra):

    quod reliquum vitae viriumque fames fecerat, id, etc.,

    Cic. Verr. 2, 5, 34, § 89:

    quod fortuna in malis reliqui fecit, id, etc.,

    id. Sull. 32, 89.—

    Esp. negatively: te nullum munus officii cuiquam reliquum fecisse,

    have left behind you, Cic. Fam. 3, 13, 1:

    quibus nihil non modo de fructu, sed ne de bonis quidem suis reliqui fecit,

    id. Verr. 2, 3, 48, § 115:

    hi milites nihil reliqui victis fecere,

    Sall. C. 11, 7 Kritz; cf.: captā urbe nihil fit reliqui victis, id ib. 52, 4:

    quibus libido atque luxuria ex magnis rapinis nihil reliqui fecerant,

    id. ib. 28, 4; cf. Liv. 7, 35:

    ne hoc quidem sibi reliqui facit, ut, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 1, § 2.—
    (β).
    To leave undone, to omit, neglect (rare and perh. only in the historians;

    also only negatively): nihil ad celeritatem sibi reliqui fecerunt,

    omitted nothing, made every exertion, Caes. B. G. 2, 26 fin.:

    prorsus ab utrisque nihil reliquum fieri,

    Sall. J. 76, 4:

    me nihil reliqui fecisse, quod, etc.,

    Nep. Att. 21, 5:

    nihil reliqui faciunt, quominus, etc.,

    Tac. A. 1, 21 fin.
    B.
    In partic.
    1.
    Of time, that is left or remains, future, subsequent:

    spe reliquae tranquillitatis,

    Cic. Sest. 34, 73:

    reliquae vitae dignitas,

    id. Fam. 10, 3, 2:

    reliqua et sperata gloria,

    id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43: in reliquum tempus vectigalibus prospexi, Metell. ap. Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:

    reliquum in tempus,

    id. Agr. 1, 4, 13; Caes. B. G. 1, 20 fin.; 3, 16 fin.; cf.

    so, reliquum tempus (opp. praesenti bello),

    Nep. Them, 2, 1.—In the neutr. absol.:

    numquam ecastor ullo die risi adaeque, neque hoc, quod reliquom est (sc. vitae), plus risuram opinor,

    in all my life, to the end of my days, Plaut. Cas. 5, 1, 4.—Hence, in reliquum, adverb., for the future, in future, henceforward, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 7, 2; Sall. J. 42, 4; Liv. 23, 20; 25, 32; 36, 10 fin. al.—
    2.
    In mercantile lang., of debts, remaining, outstanding, in arrear:

    reliquom, quod ex eo quod debitum reliquom,

    Varr. L. L. 5, § 175 Müll.:

    nunc quod reliquom restat, volo persolvere,

    Plaut. Cist. 1, 3, 40:

    quod dedi datum non vellem, quod reliquom est non dabo,

    id. ib. 2, 1, 30:

    rationes putare argentariam... quid venierit, quid exactum siet, quid reliquum siet,

    Cato, R. R. 2, 5:

    erat ei de ratiunculā Jampridem apud me reliquom pauxillulum Nummorum,

    Ter. Phorm. 1, 1, 3:

    ut pecuniam reliquam Buthrotii ad diem solverent,

    Cic. Att. 16, 16, A, § 4 (Cod. Faerni: pecuniae reliquum).—As subst.: rĕlĭqua, ōrum, n. (less freq. rĕlĭquum, i, n.), the remainder of a debt, balance, arrears: reliqua mea Camillus scribit se accepisse, Cic. Att. 6, 1, 19; cf.:

    maxime me angit ratio reliquorum meorum,

    id. ib. 16, 3, 5:

    cum tanta reliqua sint,

    id. ib. 16, 15, 4;

    15, 15, 3: dum reliqua colonorum minuit ad tempus, vires in posterum exhausit, quarum defectione rursus reliqua creverunt,

    Plin. Ep. 3, 19, 6; 9, 37, 2: Sticho reliqua habente, holding a balance, i. e. being in arrears, Dig. 35, 1, 81; so,

    reliqua trahere,

    ib. 26, 7, 46:

    computare,

    ib. 40, 7, 34:

    in adaerandis reliquorum debitis (= reliquiis debitorum),

    Amm. 31, 14, 2; 16, 5, 15.— In sing.:

    nisi forte fidejussores minus idonei sunt et in reliquum non exsolutae quantitatis accesserint,

    Dig. 49, 14, 45 fin.; Symm. Ep. 10, 47.—Hence, by a lusus verbb., of a narration in arrears, the rest, remainder:

    accipite reliquom, alieno uti nil moror,

    Plaut. Capt. prol. 16; cf.

    also the passage cited above,

    id. Cist. 1, 3, 40.
    II.
    Transf., of that which remains after a part just mentioned, the remaining, the other; and, in the sing., the remainder, the rest of a thing (diff. from ceteri, q. v.).
    (α).
    Plur.:

    murus cum Romuli tum etiam reliquorum regum sapientiā definitus,

    Cic. Rep. 2, 6, 11; cf. id. ib. 2, 11, 22:

    decemviros... reliquos magistratus,

    id. ib. 2, 31, 54; cf.:

    Servilius consul reliquique magistratus,

    Caes. B. C. 3, 21:

    sol dux et princeps et moderator luminum reliquorum,

    Cic. Rep. 6, 17, 17; cf. id. ib. 6, 9, 9; 6, 20, 22; id. Planc. 1, 3:

    ipsum regale genus civitatis haud scio an reliquis simplicibus longe anteponendum,

    id. Rep. 2, 23, 43:

    res capitales et reliquas omnes judicabant iidem,

    id. ib. 3, 35, 48; cf. id. ib. 6, 17, 17; id. Leg. 3, 7, 16:

    ad eam sententiam, cum reliquis causis, haec quoque ratio eos deduxit,

    Caes. B. G. 2, 10:

    oppida, vicos, reliqua privata aedificia incendunt,

    id. ib. 1, 5:

    octo cohortes in fronte constituit, reliquarum signa in subsidio collocat,

    Sall. C. 59, 2.—As subst.:

    princeps ille (Plato) aream sibi sumpsit, in quā, etc.... Reliqui disseruerunt, etc.,

    the others, the rest, Cic. Rep. 2, 11, 21; 1, 4, 7:

    in quā (causā) et ipse sentiat et reliqui omnes me, etc.,

    id. Att. 16, 15, 1:

    aurum perinde aspernantur (Scythae) ac reliqui mortales appetunt,

    Just. 2, 2, 7:

    deinceps Jovem atque Junonem, reliquos, quos, etc.,

    Cic. Univ. 11; cf.

    thus, without a copula, Brutorum, C. Cassii, Cn. Domitii, C. Trebonii, reliquorum,

    and so forth, id. Phil. 2, 12, 30; cf.:

    Africanus, cum patria illo modo loquens. reliquaque praeclare,

    id. Fin. 2, 32, 106, Quint. 9, 4, 124:

    si placet, in hunc diem hactenus. Reliqua (satis enim multa restant) differamus in crastinum,

    Cic. Rep. 2, 44, 71:

    audi reliqua,

    Plaut. As. 4, 1, 46:

    age, ambula, ibique reliqua alia fabulabimur,

    id. Poen. 3, 4, 8:

    reliqua vaticinationis brevi esse confecta,

    Cic. Div. 1, 32, 68:

    aderat janitor carceris et carnifex praetoris, reliqua,

    and the like, and so forth, and so on, Quint. 9, 4, 124;

    but post-class.: et reliqua,

    Vop. Firm. 5 fin.
    (β).
    Sing.:

    corpore relicuo pugnam caedesque petessit,

    Lucr. 3, 648 Lachm.:

    equitum magno numero ex omni populi summa separato, reliquum populum distribuit in quinque classes, etc.,

    Cic. Rep. 2, 22, 39:

    scribit Labieno... cum legione ad fines Nerviorum veniat, reliquam partem exercitūs non putat exspectandam,

    Caes. B. G. 5, 46 fin.; 1, 18:

    neque de frumento reliquoque commeatu satis esse provisum,

    id. ib. 3, 3:

    militibus quoque equis exceptis reliquam praedam concessimus,

    Cic. Att. 5, 20, 5:

    jampridem cupio Alexandream reliquamque Aegyptum visere,

    id. ib. 2, 5, 1; cf. id. Lael. 2, 6; id. Rep. 2, 38, 64.— As subst.:

    paene oblitus sum, reliquom dicere,

    Plaut. Poen. prol. 118; Cic. Verr. 2, 3, 43, § 103:

    reliquum temporis cum magnā trepidatione vigilavit,

    Suet. Ner. 34:

    haec quidem hactenus: quod reliquum est, cottidie tabellarios habebis,

    as for the rest, as for what remains, Cic. Att. 16, 15, 3; so,

    quod reliquum est,

    id. Fam. 13, 72, 2; id. Planc. 10, 11; Ter. Ad. 3, 2, 48; cf.:

    de reliquo quid tibi ego dicam?

    Cic. Att. 16, 13, c, 2; id. Fam. 6, 20, 3; id. de Or. 1, 22, 100.

    Lewis & Short latin dictionary > reliqus

  • 4 reliquum

    rĕlĭquus (sometimes written rĕlĭcuus, rell-, -qus, v. Lachm. ad Lucr. p. 305; Freund ad Cic. Mil. p. 31-34. Rēlĭcŭus as a quadrisyl., Lucr. 1, 560 Munro ad loc.; 4, 976), a, um, adj. [relinquo, I.], that is left or remains, that is left behind, remaining, = relictus (freq. and a good prose word; not found in Cat., Tib., Verg., or Hor.).
    (α).
    With dat.:

    hoc mihi unum ex plurimis miseriis reliquom fuerat malum,

    Ter. Hec. 4, 1, 55:

    ut spes nulla reliqua in te siet tibi,

    id. Eun. 2, 2, 9:

    potes mulo isto, quem tibi reliquum dicis esse, Romam pervehi,

    Cic. Fam. 9, 18, 4:

    quod erant oppida mihi etiam complura reliqua,

    id. Verr. 2, 2, 27, § 65:

    quae deprecatio est igitur ei reliqua, qui, etc.,

    id. ib. 2, 4, 50, §

    120: quibus lubido atque luxuria ex magnis rapinis nihil reliqui fecerat,

    Sall. C. 28, 4:

    reliqua alia optio,

    Quint. 7, 7, 8.—
    (β).
    Without a dat., Cato ap. Prisc. p. 696 P.: ne a stirpe genus nostrum interiret et uti aliqua propago generis nostri reliqua esset (just before, restare), C. Gracch. ap. Schol. Cic. Sull. 9, p. 365 Orell.; cf.:

    neu causa ulla restet reliqua, Quin, etc.,

    Ter. Hec. 4, 2, 11:

    ex quā (familiā) reliquus est M. Titurnius Rufus,

    Cic. Fam. 13, 39; cf. id. Clu. 7, 22:

    reliquos hos esse non ex bello... sed ex tuo scelere,

    id. Verr. 2, 3, 54, § 124; and:

    moriar, si praeter te quemquam reliquum habeo, in quo, etc.,

    id. Fam. 9, 15, 2; and with this cf. Sall. H. Fragm. 1, 15 (p. 216 Gerl.):

    qui lucus in Graeciā totā tam sanctus fuit, in quo ullum simulacrum, ullum ornamentum reliquum sit?

    Cic. Prov. Cons. 4, 7:

    si qua reliqua spes est, quae sociorum animos consolari possit,

    id. Div. in Caecil. 5, 18. — Esp., subst.: rĕlĭquum ( - quom), i, n., that is left, a remainder, residue, rest:

    numquam ab amatore suo postulat id, quod datum est, Sed reliquom dat operam, ne sit reliquum,

    Plaut. Truc. prol. 15:

    quod ad vos, spectatores, reliquum relinquitur, More majorum date plausum, id. Cist. grex 5: ut pernoscatis, ecquid spei sit relicuom,

    Ter. And. prol. 25; cf. id. Eun. 5, 5 (6), 26:

    addendo deducendoque videre, quae reliqui summa fuit,

    Cic. Off. 1, 18, 59:

    quid reliqui'st, quin habeat quae quidem in homine dicuntur bona,

    Ter. Heaut. 1, 2, 19:

    quid enim est huic reliqui, quod, etc.,

    Cic. Sull. 31, 89:

    cum reliqui nihil sit omnino, quod pertinet ad nos,

    id. Fin. 2, 31, 101:

    quid reliqui habemus praeter,

    Sall. C. 20, 13:

    nec, quod ab hoste crudelius pati possent, reliqui quicquam fuit,

    Liv. 32, 13.— With gen. (syn. reliquiae): illud breve vitae reliquum nec avide adpetendum senibus sit, Cic. Sen. 20, 72:

    Agrigentum, quod belli reliquum erat,

    i. e. where alone the war was afterwards carried on, Liv. 26, 40; cf., in plur.:

    reliqua belli perfecta,

    id. 9, 16; and Tac. H. 4, 2:

    ubi reliquum vitae degere tuto posset,

    Liv. 39, 13:

    reliquum dici,

    id. 2, 25, 2; 3, 15, 8; 3, 52, 5:

    corporis reliqua,

    Aur. Vict. Caes. 21 fin. (but in Plaut. Merc. 3, 2, 4, the correct read. is:

    reliquom vitae spatium, v. Ritschl ad h. l.).— So in late Lat. persaep.: reliqua verborum,

    Vulg. 3 Reg. 11, 41:

    urbis,

    id. 1 Par. 11, 8.—
    2.
    Partic. constructions.
    a.
    Reliquum est, ut, or with inf., it remains, that (syn.:

    relinquitur, restat, superest): reliquum est, ut officiis certemus inter nos,

    Cic. Fam. 7, 31, 1; id. Att. 7, 13, 4; id. Fl. 14, 32; Nep. Att. 21, 5; Quint. 5, 7, 19; cf.:

    reliquum est, ubi nunc est res publica, ibi simus,

    Cic. Fam. 9, 9, 3 (where B. and K. supply ut, ex conj.); so,

    reliquum est, tuam profectionem amore prosequar,

    id. ib. 15, 21, 5.—With inf.:

    nunc hortari modo reliquum est et ire,

    Sall. H. Fragm. 3,22 (p. 232 Gerl.).—
    b.
    Reliquum (aliquem, aliquid) or aliquid reliqui facere, a periphrase for relinquere, and in the twofold signification of that word.
    (α).
    To leave behind, leave remaining:

    ut arent, quibus aratrum saltem aliquod satelles istius Apronius relicum fecit,

    Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:

    quos belli calamitas reliquos fecerat,

    id. ib. 2, 3, 53, §

    126: haec addita cura vix mihi vitam reliquam fecit,

    id. Att. 3, 8, 2:

    si quos fortuna fecisset reliquos,

    Hirt. B. G. 8, 24 fin.; cf.:

    quos reliquos fortuna ex nocturnā caede ac fugā fecerat,

    Liv. 9, 24; Curt. 6, 9, 27:

    duarum mihi civitatum reliquos feci agros,

    i. e. have left to be considered, Cic. Verr. 2, 3, 44, § 104.— Subst.: rĕlĭquum, i, n., a remnant, remainder (cf. 1, b fin. supra):

    quod reliquum vitae viriumque fames fecerat, id, etc.,

    Cic. Verr. 2, 5, 34, § 89:

    quod fortuna in malis reliqui fecit, id, etc.,

    id. Sull. 32, 89.—

    Esp. negatively: te nullum munus officii cuiquam reliquum fecisse,

    have left behind you, Cic. Fam. 3, 13, 1:

    quibus nihil non modo de fructu, sed ne de bonis quidem suis reliqui fecit,

    id. Verr. 2, 3, 48, § 115:

    hi milites nihil reliqui victis fecere,

    Sall. C. 11, 7 Kritz; cf.: captā urbe nihil fit reliqui victis, id ib. 52, 4:

    quibus libido atque luxuria ex magnis rapinis nihil reliqui fecerant,

    id. ib. 28, 4; cf. Liv. 7, 35:

    ne hoc quidem sibi reliqui facit, ut, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 1, § 2.—
    (β).
    To leave undone, to omit, neglect (rare and perh. only in the historians;

    also only negatively): nihil ad celeritatem sibi reliqui fecerunt,

    omitted nothing, made every exertion, Caes. B. G. 2, 26 fin.:

    prorsus ab utrisque nihil reliquum fieri,

    Sall. J. 76, 4:

    me nihil reliqui fecisse, quod, etc.,

    Nep. Att. 21, 5:

    nihil reliqui faciunt, quominus, etc.,

    Tac. A. 1, 21 fin.
    B.
    In partic.
    1.
    Of time, that is left or remains, future, subsequent:

    spe reliquae tranquillitatis,

    Cic. Sest. 34, 73:

    reliquae vitae dignitas,

    id. Fam. 10, 3, 2:

    reliqua et sperata gloria,

    id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43: in reliquum tempus vectigalibus prospexi, Metell. ap. Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:

    reliquum in tempus,

    id. Agr. 1, 4, 13; Caes. B. G. 1, 20 fin.; 3, 16 fin.; cf.

    so, reliquum tempus (opp. praesenti bello),

    Nep. Them, 2, 1.—In the neutr. absol.:

    numquam ecastor ullo die risi adaeque, neque hoc, quod reliquom est (sc. vitae), plus risuram opinor,

    in all my life, to the end of my days, Plaut. Cas. 5, 1, 4.—Hence, in reliquum, adverb., for the future, in future, henceforward, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 7, 2; Sall. J. 42, 4; Liv. 23, 20; 25, 32; 36, 10 fin. al.—
    2.
    In mercantile lang., of debts, remaining, outstanding, in arrear:

    reliquom, quod ex eo quod debitum reliquom,

    Varr. L. L. 5, § 175 Müll.:

    nunc quod reliquom restat, volo persolvere,

    Plaut. Cist. 1, 3, 40:

    quod dedi datum non vellem, quod reliquom est non dabo,

    id. ib. 2, 1, 30:

    rationes putare argentariam... quid venierit, quid exactum siet, quid reliquum siet,

    Cato, R. R. 2, 5:

    erat ei de ratiunculā Jampridem apud me reliquom pauxillulum Nummorum,

    Ter. Phorm. 1, 1, 3:

    ut pecuniam reliquam Buthrotii ad diem solverent,

    Cic. Att. 16, 16, A, § 4 (Cod. Faerni: pecuniae reliquum).—As subst.: rĕlĭqua, ōrum, n. (less freq. rĕlĭquum, i, n.), the remainder of a debt, balance, arrears: reliqua mea Camillus scribit se accepisse, Cic. Att. 6, 1, 19; cf.:

    maxime me angit ratio reliquorum meorum,

    id. ib. 16, 3, 5:

    cum tanta reliqua sint,

    id. ib. 16, 15, 4;

    15, 15, 3: dum reliqua colonorum minuit ad tempus, vires in posterum exhausit, quarum defectione rursus reliqua creverunt,

    Plin. Ep. 3, 19, 6; 9, 37, 2: Sticho reliqua habente, holding a balance, i. e. being in arrears, Dig. 35, 1, 81; so,

    reliqua trahere,

    ib. 26, 7, 46:

    computare,

    ib. 40, 7, 34:

    in adaerandis reliquorum debitis (= reliquiis debitorum),

    Amm. 31, 14, 2; 16, 5, 15.— In sing.:

    nisi forte fidejussores minus idonei sunt et in reliquum non exsolutae quantitatis accesserint,

    Dig. 49, 14, 45 fin.; Symm. Ep. 10, 47.—Hence, by a lusus verbb., of a narration in arrears, the rest, remainder:

    accipite reliquom, alieno uti nil moror,

    Plaut. Capt. prol. 16; cf.

    also the passage cited above,

    id. Cist. 1, 3, 40.
    II.
    Transf., of that which remains after a part just mentioned, the remaining, the other; and, in the sing., the remainder, the rest of a thing (diff. from ceteri, q. v.).
    (α).
    Plur.:

    murus cum Romuli tum etiam reliquorum regum sapientiā definitus,

    Cic. Rep. 2, 6, 11; cf. id. ib. 2, 11, 22:

    decemviros... reliquos magistratus,

    id. ib. 2, 31, 54; cf.:

    Servilius consul reliquique magistratus,

    Caes. B. C. 3, 21:

    sol dux et princeps et moderator luminum reliquorum,

    Cic. Rep. 6, 17, 17; cf. id. ib. 6, 9, 9; 6, 20, 22; id. Planc. 1, 3:

    ipsum regale genus civitatis haud scio an reliquis simplicibus longe anteponendum,

    id. Rep. 2, 23, 43:

    res capitales et reliquas omnes judicabant iidem,

    id. ib. 3, 35, 48; cf. id. ib. 6, 17, 17; id. Leg. 3, 7, 16:

    ad eam sententiam, cum reliquis causis, haec quoque ratio eos deduxit,

    Caes. B. G. 2, 10:

    oppida, vicos, reliqua privata aedificia incendunt,

    id. ib. 1, 5:

    octo cohortes in fronte constituit, reliquarum signa in subsidio collocat,

    Sall. C. 59, 2.—As subst.:

    princeps ille (Plato) aream sibi sumpsit, in quā, etc.... Reliqui disseruerunt, etc.,

    the others, the rest, Cic. Rep. 2, 11, 21; 1, 4, 7:

    in quā (causā) et ipse sentiat et reliqui omnes me, etc.,

    id. Att. 16, 15, 1:

    aurum perinde aspernantur (Scythae) ac reliqui mortales appetunt,

    Just. 2, 2, 7:

    deinceps Jovem atque Junonem, reliquos, quos, etc.,

    Cic. Univ. 11; cf.

    thus, without a copula, Brutorum, C. Cassii, Cn. Domitii, C. Trebonii, reliquorum,

    and so forth, id. Phil. 2, 12, 30; cf.:

    Africanus, cum patria illo modo loquens. reliquaque praeclare,

    id. Fin. 2, 32, 106, Quint. 9, 4, 124:

    si placet, in hunc diem hactenus. Reliqua (satis enim multa restant) differamus in crastinum,

    Cic. Rep. 2, 44, 71:

    audi reliqua,

    Plaut. As. 4, 1, 46:

    age, ambula, ibique reliqua alia fabulabimur,

    id. Poen. 3, 4, 8:

    reliqua vaticinationis brevi esse confecta,

    Cic. Div. 1, 32, 68:

    aderat janitor carceris et carnifex praetoris, reliqua,

    and the like, and so forth, and so on, Quint. 9, 4, 124;

    but post-class.: et reliqua,

    Vop. Firm. 5 fin.
    (β).
    Sing.:

    corpore relicuo pugnam caedesque petessit,

    Lucr. 3, 648 Lachm.:

    equitum magno numero ex omni populi summa separato, reliquum populum distribuit in quinque classes, etc.,

    Cic. Rep. 2, 22, 39:

    scribit Labieno... cum legione ad fines Nerviorum veniat, reliquam partem exercitūs non putat exspectandam,

    Caes. B. G. 5, 46 fin.; 1, 18:

    neque de frumento reliquoque commeatu satis esse provisum,

    id. ib. 3, 3:

    militibus quoque equis exceptis reliquam praedam concessimus,

    Cic. Att. 5, 20, 5:

    jampridem cupio Alexandream reliquamque Aegyptum visere,

    id. ib. 2, 5, 1; cf. id. Lael. 2, 6; id. Rep. 2, 38, 64.— As subst.:

    paene oblitus sum, reliquom dicere,

    Plaut. Poen. prol. 118; Cic. Verr. 2, 3, 43, § 103:

    reliquum temporis cum magnā trepidatione vigilavit,

    Suet. Ner. 34:

    haec quidem hactenus: quod reliquum est, cottidie tabellarios habebis,

    as for the rest, as for what remains, Cic. Att. 16, 15, 3; so,

    quod reliquum est,

    id. Fam. 13, 72, 2; id. Planc. 10, 11; Ter. Ad. 3, 2, 48; cf.:

    de reliquo quid tibi ego dicam?

    Cic. Att. 16, 13, c, 2; id. Fam. 6, 20, 3; id. de Or. 1, 22, 100.

    Lewis & Short latin dictionary > reliquum

  • 5 reliquus

    rĕlĭquus (sometimes written rĕlĭcuus, rell-, -qus, v. Lachm. ad Lucr. p. 305; Freund ad Cic. Mil. p. 31-34. Rēlĭcŭus as a quadrisyl., Lucr. 1, 560 Munro ad loc.; 4, 976), a, um, adj. [relinquo, I.], that is left or remains, that is left behind, remaining, = relictus (freq. and a good prose word; not found in Cat., Tib., Verg., or Hor.).
    (α).
    With dat.:

    hoc mihi unum ex plurimis miseriis reliquom fuerat malum,

    Ter. Hec. 4, 1, 55:

    ut spes nulla reliqua in te siet tibi,

    id. Eun. 2, 2, 9:

    potes mulo isto, quem tibi reliquum dicis esse, Romam pervehi,

    Cic. Fam. 9, 18, 4:

    quod erant oppida mihi etiam complura reliqua,

    id. Verr. 2, 2, 27, § 65:

    quae deprecatio est igitur ei reliqua, qui, etc.,

    id. ib. 2, 4, 50, §

    120: quibus lubido atque luxuria ex magnis rapinis nihil reliqui fecerat,

    Sall. C. 28, 4:

    reliqua alia optio,

    Quint. 7, 7, 8.—
    (β).
    Without a dat., Cato ap. Prisc. p. 696 P.: ne a stirpe genus nostrum interiret et uti aliqua propago generis nostri reliqua esset (just before, restare), C. Gracch. ap. Schol. Cic. Sull. 9, p. 365 Orell.; cf.:

    neu causa ulla restet reliqua, Quin, etc.,

    Ter. Hec. 4, 2, 11:

    ex quā (familiā) reliquus est M. Titurnius Rufus,

    Cic. Fam. 13, 39; cf. id. Clu. 7, 22:

    reliquos hos esse non ex bello... sed ex tuo scelere,

    id. Verr. 2, 3, 54, § 124; and:

    moriar, si praeter te quemquam reliquum habeo, in quo, etc.,

    id. Fam. 9, 15, 2; and with this cf. Sall. H. Fragm. 1, 15 (p. 216 Gerl.):

    qui lucus in Graeciā totā tam sanctus fuit, in quo ullum simulacrum, ullum ornamentum reliquum sit?

    Cic. Prov. Cons. 4, 7:

    si qua reliqua spes est, quae sociorum animos consolari possit,

    id. Div. in Caecil. 5, 18. — Esp., subst.: rĕlĭquum ( - quom), i, n., that is left, a remainder, residue, rest:

    numquam ab amatore suo postulat id, quod datum est, Sed reliquom dat operam, ne sit reliquum,

    Plaut. Truc. prol. 15:

    quod ad vos, spectatores, reliquum relinquitur, More majorum date plausum, id. Cist. grex 5: ut pernoscatis, ecquid spei sit relicuom,

    Ter. And. prol. 25; cf. id. Eun. 5, 5 (6), 26:

    addendo deducendoque videre, quae reliqui summa fuit,

    Cic. Off. 1, 18, 59:

    quid reliqui'st, quin habeat quae quidem in homine dicuntur bona,

    Ter. Heaut. 1, 2, 19:

    quid enim est huic reliqui, quod, etc.,

    Cic. Sull. 31, 89:

    cum reliqui nihil sit omnino, quod pertinet ad nos,

    id. Fin. 2, 31, 101:

    quid reliqui habemus praeter,

    Sall. C. 20, 13:

    nec, quod ab hoste crudelius pati possent, reliqui quicquam fuit,

    Liv. 32, 13.— With gen. (syn. reliquiae): illud breve vitae reliquum nec avide adpetendum senibus sit, Cic. Sen. 20, 72:

    Agrigentum, quod belli reliquum erat,

    i. e. where alone the war was afterwards carried on, Liv. 26, 40; cf., in plur.:

    reliqua belli perfecta,

    id. 9, 16; and Tac. H. 4, 2:

    ubi reliquum vitae degere tuto posset,

    Liv. 39, 13:

    reliquum dici,

    id. 2, 25, 2; 3, 15, 8; 3, 52, 5:

    corporis reliqua,

    Aur. Vict. Caes. 21 fin. (but in Plaut. Merc. 3, 2, 4, the correct read. is:

    reliquom vitae spatium, v. Ritschl ad h. l.).— So in late Lat. persaep.: reliqua verborum,

    Vulg. 3 Reg. 11, 41:

    urbis,

    id. 1 Par. 11, 8.—
    2.
    Partic. constructions.
    a.
    Reliquum est, ut, or with inf., it remains, that (syn.:

    relinquitur, restat, superest): reliquum est, ut officiis certemus inter nos,

    Cic. Fam. 7, 31, 1; id. Att. 7, 13, 4; id. Fl. 14, 32; Nep. Att. 21, 5; Quint. 5, 7, 19; cf.:

    reliquum est, ubi nunc est res publica, ibi simus,

    Cic. Fam. 9, 9, 3 (where B. and K. supply ut, ex conj.); so,

    reliquum est, tuam profectionem amore prosequar,

    id. ib. 15, 21, 5.—With inf.:

    nunc hortari modo reliquum est et ire,

    Sall. H. Fragm. 3,22 (p. 232 Gerl.).—
    b.
    Reliquum (aliquem, aliquid) or aliquid reliqui facere, a periphrase for relinquere, and in the twofold signification of that word.
    (α).
    To leave behind, leave remaining:

    ut arent, quibus aratrum saltem aliquod satelles istius Apronius relicum fecit,

    Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:

    quos belli calamitas reliquos fecerat,

    id. ib. 2, 3, 53, §

    126: haec addita cura vix mihi vitam reliquam fecit,

    id. Att. 3, 8, 2:

    si quos fortuna fecisset reliquos,

    Hirt. B. G. 8, 24 fin.; cf.:

    quos reliquos fortuna ex nocturnā caede ac fugā fecerat,

    Liv. 9, 24; Curt. 6, 9, 27:

    duarum mihi civitatum reliquos feci agros,

    i. e. have left to be considered, Cic. Verr. 2, 3, 44, § 104.— Subst.: rĕlĭquum, i, n., a remnant, remainder (cf. 1, b fin. supra):

    quod reliquum vitae viriumque fames fecerat, id, etc.,

    Cic. Verr. 2, 5, 34, § 89:

    quod fortuna in malis reliqui fecit, id, etc.,

    id. Sull. 32, 89.—

    Esp. negatively: te nullum munus officii cuiquam reliquum fecisse,

    have left behind you, Cic. Fam. 3, 13, 1:

    quibus nihil non modo de fructu, sed ne de bonis quidem suis reliqui fecit,

    id. Verr. 2, 3, 48, § 115:

    hi milites nihil reliqui victis fecere,

    Sall. C. 11, 7 Kritz; cf.: captā urbe nihil fit reliqui victis, id ib. 52, 4:

    quibus libido atque luxuria ex magnis rapinis nihil reliqui fecerant,

    id. ib. 28, 4; cf. Liv. 7, 35:

    ne hoc quidem sibi reliqui facit, ut, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 1, § 2.—
    (β).
    To leave undone, to omit, neglect (rare and perh. only in the historians;

    also only negatively): nihil ad celeritatem sibi reliqui fecerunt,

    omitted nothing, made every exertion, Caes. B. G. 2, 26 fin.:

    prorsus ab utrisque nihil reliquum fieri,

    Sall. J. 76, 4:

    me nihil reliqui fecisse, quod, etc.,

    Nep. Att. 21, 5:

    nihil reliqui faciunt, quominus, etc.,

    Tac. A. 1, 21 fin.
    B.
    In partic.
    1.
    Of time, that is left or remains, future, subsequent:

    spe reliquae tranquillitatis,

    Cic. Sest. 34, 73:

    reliquae vitae dignitas,

    id. Fam. 10, 3, 2:

    reliqua et sperata gloria,

    id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43: in reliquum tempus vectigalibus prospexi, Metell. ap. Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:

    reliquum in tempus,

    id. Agr. 1, 4, 13; Caes. B. G. 1, 20 fin.; 3, 16 fin.; cf.

    so, reliquum tempus (opp. praesenti bello),

    Nep. Them, 2, 1.—In the neutr. absol.:

    numquam ecastor ullo die risi adaeque, neque hoc, quod reliquom est (sc. vitae), plus risuram opinor,

    in all my life, to the end of my days, Plaut. Cas. 5, 1, 4.—Hence, in reliquum, adverb., for the future, in future, henceforward, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 7, 2; Sall. J. 42, 4; Liv. 23, 20; 25, 32; 36, 10 fin. al.—
    2.
    In mercantile lang., of debts, remaining, outstanding, in arrear:

    reliquom, quod ex eo quod debitum reliquom,

    Varr. L. L. 5, § 175 Müll.:

    nunc quod reliquom restat, volo persolvere,

    Plaut. Cist. 1, 3, 40:

    quod dedi datum non vellem, quod reliquom est non dabo,

    id. ib. 2, 1, 30:

    rationes putare argentariam... quid venierit, quid exactum siet, quid reliquum siet,

    Cato, R. R. 2, 5:

    erat ei de ratiunculā Jampridem apud me reliquom pauxillulum Nummorum,

    Ter. Phorm. 1, 1, 3:

    ut pecuniam reliquam Buthrotii ad diem solverent,

    Cic. Att. 16, 16, A, § 4 (Cod. Faerni: pecuniae reliquum).—As subst.: rĕlĭqua, ōrum, n. (less freq. rĕlĭquum, i, n.), the remainder of a debt, balance, arrears: reliqua mea Camillus scribit se accepisse, Cic. Att. 6, 1, 19; cf.:

    maxime me angit ratio reliquorum meorum,

    id. ib. 16, 3, 5:

    cum tanta reliqua sint,

    id. ib. 16, 15, 4;

    15, 15, 3: dum reliqua colonorum minuit ad tempus, vires in posterum exhausit, quarum defectione rursus reliqua creverunt,

    Plin. Ep. 3, 19, 6; 9, 37, 2: Sticho reliqua habente, holding a balance, i. e. being in arrears, Dig. 35, 1, 81; so,

    reliqua trahere,

    ib. 26, 7, 46:

    computare,

    ib. 40, 7, 34:

    in adaerandis reliquorum debitis (= reliquiis debitorum),

    Amm. 31, 14, 2; 16, 5, 15.— In sing.:

    nisi forte fidejussores minus idonei sunt et in reliquum non exsolutae quantitatis accesserint,

    Dig. 49, 14, 45 fin.; Symm. Ep. 10, 47.—Hence, by a lusus verbb., of a narration in arrears, the rest, remainder:

    accipite reliquom, alieno uti nil moror,

    Plaut. Capt. prol. 16; cf.

    also the passage cited above,

    id. Cist. 1, 3, 40.
    II.
    Transf., of that which remains after a part just mentioned, the remaining, the other; and, in the sing., the remainder, the rest of a thing (diff. from ceteri, q. v.).
    (α).
    Plur.:

    murus cum Romuli tum etiam reliquorum regum sapientiā definitus,

    Cic. Rep. 2, 6, 11; cf. id. ib. 2, 11, 22:

    decemviros... reliquos magistratus,

    id. ib. 2, 31, 54; cf.:

    Servilius consul reliquique magistratus,

    Caes. B. C. 3, 21:

    sol dux et princeps et moderator luminum reliquorum,

    Cic. Rep. 6, 17, 17; cf. id. ib. 6, 9, 9; 6, 20, 22; id. Planc. 1, 3:

    ipsum regale genus civitatis haud scio an reliquis simplicibus longe anteponendum,

    id. Rep. 2, 23, 43:

    res capitales et reliquas omnes judicabant iidem,

    id. ib. 3, 35, 48; cf. id. ib. 6, 17, 17; id. Leg. 3, 7, 16:

    ad eam sententiam, cum reliquis causis, haec quoque ratio eos deduxit,

    Caes. B. G. 2, 10:

    oppida, vicos, reliqua privata aedificia incendunt,

    id. ib. 1, 5:

    octo cohortes in fronte constituit, reliquarum signa in subsidio collocat,

    Sall. C. 59, 2.—As subst.:

    princeps ille (Plato) aream sibi sumpsit, in quā, etc.... Reliqui disseruerunt, etc.,

    the others, the rest, Cic. Rep. 2, 11, 21; 1, 4, 7:

    in quā (causā) et ipse sentiat et reliqui omnes me, etc.,

    id. Att. 16, 15, 1:

    aurum perinde aspernantur (Scythae) ac reliqui mortales appetunt,

    Just. 2, 2, 7:

    deinceps Jovem atque Junonem, reliquos, quos, etc.,

    Cic. Univ. 11; cf.

    thus, without a copula, Brutorum, C. Cassii, Cn. Domitii, C. Trebonii, reliquorum,

    and so forth, id. Phil. 2, 12, 30; cf.:

    Africanus, cum patria illo modo loquens. reliquaque praeclare,

    id. Fin. 2, 32, 106, Quint. 9, 4, 124:

    si placet, in hunc diem hactenus. Reliqua (satis enim multa restant) differamus in crastinum,

    Cic. Rep. 2, 44, 71:

    audi reliqua,

    Plaut. As. 4, 1, 46:

    age, ambula, ibique reliqua alia fabulabimur,

    id. Poen. 3, 4, 8:

    reliqua vaticinationis brevi esse confecta,

    Cic. Div. 1, 32, 68:

    aderat janitor carceris et carnifex praetoris, reliqua,

    and the like, and so forth, and so on, Quint. 9, 4, 124;

    but post-class.: et reliqua,

    Vop. Firm. 5 fin.
    (β).
    Sing.:

    corpore relicuo pugnam caedesque petessit,

    Lucr. 3, 648 Lachm.:

    equitum magno numero ex omni populi summa separato, reliquum populum distribuit in quinque classes, etc.,

    Cic. Rep. 2, 22, 39:

    scribit Labieno... cum legione ad fines Nerviorum veniat, reliquam partem exercitūs non putat exspectandam,

    Caes. B. G. 5, 46 fin.; 1, 18:

    neque de frumento reliquoque commeatu satis esse provisum,

    id. ib. 3, 3:

    militibus quoque equis exceptis reliquam praedam concessimus,

    Cic. Att. 5, 20, 5:

    jampridem cupio Alexandream reliquamque Aegyptum visere,

    id. ib. 2, 5, 1; cf. id. Lael. 2, 6; id. Rep. 2, 38, 64.— As subst.:

    paene oblitus sum, reliquom dicere,

    Plaut. Poen. prol. 118; Cic. Verr. 2, 3, 43, § 103:

    reliquum temporis cum magnā trepidatione vigilavit,

    Suet. Ner. 34:

    haec quidem hactenus: quod reliquum est, cottidie tabellarios habebis,

    as for the rest, as for what remains, Cic. Att. 16, 15, 3; so,

    quod reliquum est,

    id. Fam. 13, 72, 2; id. Planc. 10, 11; Ter. Ad. 3, 2, 48; cf.:

    de reliquo quid tibi ego dicam?

    Cic. Att. 16, 13, c, 2; id. Fam. 6, 20, 3; id. de Or. 1, 22, 100.

    Lewis & Short latin dictionary > reliquus

  • 6 relliquus

    rĕlĭquus (sometimes written rĕlĭcuus, rell-, -qus, v. Lachm. ad Lucr. p. 305; Freund ad Cic. Mil. p. 31-34. Rēlĭcŭus as a quadrisyl., Lucr. 1, 560 Munro ad loc.; 4, 976), a, um, adj. [relinquo, I.], that is left or remains, that is left behind, remaining, = relictus (freq. and a good prose word; not found in Cat., Tib., Verg., or Hor.).
    (α).
    With dat.:

    hoc mihi unum ex plurimis miseriis reliquom fuerat malum,

    Ter. Hec. 4, 1, 55:

    ut spes nulla reliqua in te siet tibi,

    id. Eun. 2, 2, 9:

    potes mulo isto, quem tibi reliquum dicis esse, Romam pervehi,

    Cic. Fam. 9, 18, 4:

    quod erant oppida mihi etiam complura reliqua,

    id. Verr. 2, 2, 27, § 65:

    quae deprecatio est igitur ei reliqua, qui, etc.,

    id. ib. 2, 4, 50, §

    120: quibus lubido atque luxuria ex magnis rapinis nihil reliqui fecerat,

    Sall. C. 28, 4:

    reliqua alia optio,

    Quint. 7, 7, 8.—
    (β).
    Without a dat., Cato ap. Prisc. p. 696 P.: ne a stirpe genus nostrum interiret et uti aliqua propago generis nostri reliqua esset (just before, restare), C. Gracch. ap. Schol. Cic. Sull. 9, p. 365 Orell.; cf.:

    neu causa ulla restet reliqua, Quin, etc.,

    Ter. Hec. 4, 2, 11:

    ex quā (familiā) reliquus est M. Titurnius Rufus,

    Cic. Fam. 13, 39; cf. id. Clu. 7, 22:

    reliquos hos esse non ex bello... sed ex tuo scelere,

    id. Verr. 2, 3, 54, § 124; and:

    moriar, si praeter te quemquam reliquum habeo, in quo, etc.,

    id. Fam. 9, 15, 2; and with this cf. Sall. H. Fragm. 1, 15 (p. 216 Gerl.):

    qui lucus in Graeciā totā tam sanctus fuit, in quo ullum simulacrum, ullum ornamentum reliquum sit?

    Cic. Prov. Cons. 4, 7:

    si qua reliqua spes est, quae sociorum animos consolari possit,

    id. Div. in Caecil. 5, 18. — Esp., subst.: rĕlĭquum ( - quom), i, n., that is left, a remainder, residue, rest:

    numquam ab amatore suo postulat id, quod datum est, Sed reliquom dat operam, ne sit reliquum,

    Plaut. Truc. prol. 15:

    quod ad vos, spectatores, reliquum relinquitur, More majorum date plausum, id. Cist. grex 5: ut pernoscatis, ecquid spei sit relicuom,

    Ter. And. prol. 25; cf. id. Eun. 5, 5 (6), 26:

    addendo deducendoque videre, quae reliqui summa fuit,

    Cic. Off. 1, 18, 59:

    quid reliqui'st, quin habeat quae quidem in homine dicuntur bona,

    Ter. Heaut. 1, 2, 19:

    quid enim est huic reliqui, quod, etc.,

    Cic. Sull. 31, 89:

    cum reliqui nihil sit omnino, quod pertinet ad nos,

    id. Fin. 2, 31, 101:

    quid reliqui habemus praeter,

    Sall. C. 20, 13:

    nec, quod ab hoste crudelius pati possent, reliqui quicquam fuit,

    Liv. 32, 13.— With gen. (syn. reliquiae): illud breve vitae reliquum nec avide adpetendum senibus sit, Cic. Sen. 20, 72:

    Agrigentum, quod belli reliquum erat,

    i. e. where alone the war was afterwards carried on, Liv. 26, 40; cf., in plur.:

    reliqua belli perfecta,

    id. 9, 16; and Tac. H. 4, 2:

    ubi reliquum vitae degere tuto posset,

    Liv. 39, 13:

    reliquum dici,

    id. 2, 25, 2; 3, 15, 8; 3, 52, 5:

    corporis reliqua,

    Aur. Vict. Caes. 21 fin. (but in Plaut. Merc. 3, 2, 4, the correct read. is:

    reliquom vitae spatium, v. Ritschl ad h. l.).— So in late Lat. persaep.: reliqua verborum,

    Vulg. 3 Reg. 11, 41:

    urbis,

    id. 1 Par. 11, 8.—
    2.
    Partic. constructions.
    a.
    Reliquum est, ut, or with inf., it remains, that (syn.:

    relinquitur, restat, superest): reliquum est, ut officiis certemus inter nos,

    Cic. Fam. 7, 31, 1; id. Att. 7, 13, 4; id. Fl. 14, 32; Nep. Att. 21, 5; Quint. 5, 7, 19; cf.:

    reliquum est, ubi nunc est res publica, ibi simus,

    Cic. Fam. 9, 9, 3 (where B. and K. supply ut, ex conj.); so,

    reliquum est, tuam profectionem amore prosequar,

    id. ib. 15, 21, 5.—With inf.:

    nunc hortari modo reliquum est et ire,

    Sall. H. Fragm. 3,22 (p. 232 Gerl.).—
    b.
    Reliquum (aliquem, aliquid) or aliquid reliqui facere, a periphrase for relinquere, and in the twofold signification of that word.
    (α).
    To leave behind, leave remaining:

    ut arent, quibus aratrum saltem aliquod satelles istius Apronius relicum fecit,

    Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:

    quos belli calamitas reliquos fecerat,

    id. ib. 2, 3, 53, §

    126: haec addita cura vix mihi vitam reliquam fecit,

    id. Att. 3, 8, 2:

    si quos fortuna fecisset reliquos,

    Hirt. B. G. 8, 24 fin.; cf.:

    quos reliquos fortuna ex nocturnā caede ac fugā fecerat,

    Liv. 9, 24; Curt. 6, 9, 27:

    duarum mihi civitatum reliquos feci agros,

    i. e. have left to be considered, Cic. Verr. 2, 3, 44, § 104.— Subst.: rĕlĭquum, i, n., a remnant, remainder (cf. 1, b fin. supra):

    quod reliquum vitae viriumque fames fecerat, id, etc.,

    Cic. Verr. 2, 5, 34, § 89:

    quod fortuna in malis reliqui fecit, id, etc.,

    id. Sull. 32, 89.—

    Esp. negatively: te nullum munus officii cuiquam reliquum fecisse,

    have left behind you, Cic. Fam. 3, 13, 1:

    quibus nihil non modo de fructu, sed ne de bonis quidem suis reliqui fecit,

    id. Verr. 2, 3, 48, § 115:

    hi milites nihil reliqui victis fecere,

    Sall. C. 11, 7 Kritz; cf.: captā urbe nihil fit reliqui victis, id ib. 52, 4:

    quibus libido atque luxuria ex magnis rapinis nihil reliqui fecerant,

    id. ib. 28, 4; cf. Liv. 7, 35:

    ne hoc quidem sibi reliqui facit, ut, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 1, § 2.—
    (β).
    To leave undone, to omit, neglect (rare and perh. only in the historians;

    also only negatively): nihil ad celeritatem sibi reliqui fecerunt,

    omitted nothing, made every exertion, Caes. B. G. 2, 26 fin.:

    prorsus ab utrisque nihil reliquum fieri,

    Sall. J. 76, 4:

    me nihil reliqui fecisse, quod, etc.,

    Nep. Att. 21, 5:

    nihil reliqui faciunt, quominus, etc.,

    Tac. A. 1, 21 fin.
    B.
    In partic.
    1.
    Of time, that is left or remains, future, subsequent:

    spe reliquae tranquillitatis,

    Cic. Sest. 34, 73:

    reliquae vitae dignitas,

    id. Fam. 10, 3, 2:

    reliqua et sperata gloria,

    id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43: in reliquum tempus vectigalibus prospexi, Metell. ap. Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:

    reliquum in tempus,

    id. Agr. 1, 4, 13; Caes. B. G. 1, 20 fin.; 3, 16 fin.; cf.

    so, reliquum tempus (opp. praesenti bello),

    Nep. Them, 2, 1.—In the neutr. absol.:

    numquam ecastor ullo die risi adaeque, neque hoc, quod reliquom est (sc. vitae), plus risuram opinor,

    in all my life, to the end of my days, Plaut. Cas. 5, 1, 4.—Hence, in reliquum, adverb., for the future, in future, henceforward, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 7, 2; Sall. J. 42, 4; Liv. 23, 20; 25, 32; 36, 10 fin. al.—
    2.
    In mercantile lang., of debts, remaining, outstanding, in arrear:

    reliquom, quod ex eo quod debitum reliquom,

    Varr. L. L. 5, § 175 Müll.:

    nunc quod reliquom restat, volo persolvere,

    Plaut. Cist. 1, 3, 40:

    quod dedi datum non vellem, quod reliquom est non dabo,

    id. ib. 2, 1, 30:

    rationes putare argentariam... quid venierit, quid exactum siet, quid reliquum siet,

    Cato, R. R. 2, 5:

    erat ei de ratiunculā Jampridem apud me reliquom pauxillulum Nummorum,

    Ter. Phorm. 1, 1, 3:

    ut pecuniam reliquam Buthrotii ad diem solverent,

    Cic. Att. 16, 16, A, § 4 (Cod. Faerni: pecuniae reliquum).—As subst.: rĕlĭqua, ōrum, n. (less freq. rĕlĭquum, i, n.), the remainder of a debt, balance, arrears: reliqua mea Camillus scribit se accepisse, Cic. Att. 6, 1, 19; cf.:

    maxime me angit ratio reliquorum meorum,

    id. ib. 16, 3, 5:

    cum tanta reliqua sint,

    id. ib. 16, 15, 4;

    15, 15, 3: dum reliqua colonorum minuit ad tempus, vires in posterum exhausit, quarum defectione rursus reliqua creverunt,

    Plin. Ep. 3, 19, 6; 9, 37, 2: Sticho reliqua habente, holding a balance, i. e. being in arrears, Dig. 35, 1, 81; so,

    reliqua trahere,

    ib. 26, 7, 46:

    computare,

    ib. 40, 7, 34:

    in adaerandis reliquorum debitis (= reliquiis debitorum),

    Amm. 31, 14, 2; 16, 5, 15.— In sing.:

    nisi forte fidejussores minus idonei sunt et in reliquum non exsolutae quantitatis accesserint,

    Dig. 49, 14, 45 fin.; Symm. Ep. 10, 47.—Hence, by a lusus verbb., of a narration in arrears, the rest, remainder:

    accipite reliquom, alieno uti nil moror,

    Plaut. Capt. prol. 16; cf.

    also the passage cited above,

    id. Cist. 1, 3, 40.
    II.
    Transf., of that which remains after a part just mentioned, the remaining, the other; and, in the sing., the remainder, the rest of a thing (diff. from ceteri, q. v.).
    (α).
    Plur.:

    murus cum Romuli tum etiam reliquorum regum sapientiā definitus,

    Cic. Rep. 2, 6, 11; cf. id. ib. 2, 11, 22:

    decemviros... reliquos magistratus,

    id. ib. 2, 31, 54; cf.:

    Servilius consul reliquique magistratus,

    Caes. B. C. 3, 21:

    sol dux et princeps et moderator luminum reliquorum,

    Cic. Rep. 6, 17, 17; cf. id. ib. 6, 9, 9; 6, 20, 22; id. Planc. 1, 3:

    ipsum regale genus civitatis haud scio an reliquis simplicibus longe anteponendum,

    id. Rep. 2, 23, 43:

    res capitales et reliquas omnes judicabant iidem,

    id. ib. 3, 35, 48; cf. id. ib. 6, 17, 17; id. Leg. 3, 7, 16:

    ad eam sententiam, cum reliquis causis, haec quoque ratio eos deduxit,

    Caes. B. G. 2, 10:

    oppida, vicos, reliqua privata aedificia incendunt,

    id. ib. 1, 5:

    octo cohortes in fronte constituit, reliquarum signa in subsidio collocat,

    Sall. C. 59, 2.—As subst.:

    princeps ille (Plato) aream sibi sumpsit, in quā, etc.... Reliqui disseruerunt, etc.,

    the others, the rest, Cic. Rep. 2, 11, 21; 1, 4, 7:

    in quā (causā) et ipse sentiat et reliqui omnes me, etc.,

    id. Att. 16, 15, 1:

    aurum perinde aspernantur (Scythae) ac reliqui mortales appetunt,

    Just. 2, 2, 7:

    deinceps Jovem atque Junonem, reliquos, quos, etc.,

    Cic. Univ. 11; cf.

    thus, without a copula, Brutorum, C. Cassii, Cn. Domitii, C. Trebonii, reliquorum,

    and so forth, id. Phil. 2, 12, 30; cf.:

    Africanus, cum patria illo modo loquens. reliquaque praeclare,

    id. Fin. 2, 32, 106, Quint. 9, 4, 124:

    si placet, in hunc diem hactenus. Reliqua (satis enim multa restant) differamus in crastinum,

    Cic. Rep. 2, 44, 71:

    audi reliqua,

    Plaut. As. 4, 1, 46:

    age, ambula, ibique reliqua alia fabulabimur,

    id. Poen. 3, 4, 8:

    reliqua vaticinationis brevi esse confecta,

    Cic. Div. 1, 32, 68:

    aderat janitor carceris et carnifex praetoris, reliqua,

    and the like, and so forth, and so on, Quint. 9, 4, 124;

    but post-class.: et reliqua,

    Vop. Firm. 5 fin.
    (β).
    Sing.:

    corpore relicuo pugnam caedesque petessit,

    Lucr. 3, 648 Lachm.:

    equitum magno numero ex omni populi summa separato, reliquum populum distribuit in quinque classes, etc.,

    Cic. Rep. 2, 22, 39:

    scribit Labieno... cum legione ad fines Nerviorum veniat, reliquam partem exercitūs non putat exspectandam,

    Caes. B. G. 5, 46 fin.; 1, 18:

    neque de frumento reliquoque commeatu satis esse provisum,

    id. ib. 3, 3:

    militibus quoque equis exceptis reliquam praedam concessimus,

    Cic. Att. 5, 20, 5:

    jampridem cupio Alexandream reliquamque Aegyptum visere,

    id. ib. 2, 5, 1; cf. id. Lael. 2, 6; id. Rep. 2, 38, 64.— As subst.:

    paene oblitus sum, reliquom dicere,

    Plaut. Poen. prol. 118; Cic. Verr. 2, 3, 43, § 103:

    reliquum temporis cum magnā trepidatione vigilavit,

    Suet. Ner. 34:

    haec quidem hactenus: quod reliquum est, cottidie tabellarios habebis,

    as for the rest, as for what remains, Cic. Att. 16, 15, 3; so,

    quod reliquum est,

    id. Fam. 13, 72, 2; id. Planc. 10, 11; Ter. Ad. 3, 2, 48; cf.:

    de reliquo quid tibi ego dicam?

    Cic. Att. 16, 13, c, 2; id. Fam. 6, 20, 3; id. de Or. 1, 22, 100.

    Lewis & Short latin dictionary > relliquus

  • 7 praetermitto

    praeter-mitto, mīsi, missum, 3, v. a.
    I.
    To allow or permit to go by, to let pass (class.; syn.: omitto, neglego).
    A.
    In gen.:

    nullum diem,

    Cic. Att. 9, 14, 2:

    nullam occasionem profectionis, Auct. B. Afr. 1: neminem,

    Cic. Fam. 11, 21, 1.—
    B.
    In partic.
    1.
    To omit, neglect, leave undone:

    nullum officium,

    Cic. Fam. 1, 8, 1:

    voluptates,

    id. N. D. 3, 15, 38:

    scelus,

    id. Att. 9, 11, 4:

    praetermittendae defensionis plures solent esse causae,

    id. Off. 1, 9, 28.—With inf.:

    reliqua quaerere praetermittit,

    Caes. B. C. 2, 39:

    quod facere nullum diem praetermittebat,

    Nep. Cim. 4, 3. —
    2.
    In reading or writing, to pass over, leave out, make no mention of, omit:

    quod verba sint praetermissa,

    Cic. de Or. 2, 26, 111:

    si quid aut praetermissum aut relictum sit,

    id. ib. 2, 29, 126; id. Off. 3, 2, 9; id. Cat. 3, 8, 18:

    officii praetermissi reprehensio,

    id. Att. 11, 7, 3:

    nihil videmur debere praetermittere, quod, etc.,

    Nep. Epam. 1, 3:

    quod dignum memoriā visum, praetermittendum non existimavimus,

    Caes. B. G. 7, 25; Cic. Q. Fr. 3, 3, 1; id. Att. 6, 3, 9. —
    3.
    To pass by, overlook, wink at:

    do, praetermitto,

    overlook, Ter. Ad. 1, 1, 26:

    praetermittere et humanis concedere rebus,

    Lucr. 4, 1191 (by Lachm. written separately).—
    * II.
    To let over, carry over, transmit, transport:

    an facili te praetermiserit unda Lucani rabida ora maris?

    Stat. S. 3, 2, 84.

    Lewis & Short latin dictionary > praetermitto

  • 8 praeter-mittō

        praeter-mittō mīsī, missus, ere,    to permit to go by, let pass, let go: neminem.—Of time or occasion, to let pass, let slip, neglect: diem: eius rei praetermissae occasiones, Cs.: bellum gerendi tempus.—To omit, neglect, leave undone: officium: praetermittendae defensionis causae: ne quid praetermitteretur, L.: de contumeliis dicere praetermittam: reliqua quaerere, Cs.: alqd facere, N.: nihil praetermittere quo minus ea consequatur, i. e. make every exertion to, etc.—To pass over, pass without notice, omit, overlook: multa crimina: negant eum locum praetermissum, sed consulto relictum esse, not overlooked, but purposely disregarded: quod dignum memoriā visum, praetermittendum non existimavimus, Cs.: alii id praetermiserant scriptores, L.—To overlook, disregard: Do, praetermitto, T.

    Latin-English dictionary > praeter-mittō

  • 9 sino

    sĭno, sīvi, sĭtum, 3 (sinit, as archaic subj. pres. formerly stood, Plaut. Curc. 1, 1, 27; Verg. Cir. 239; but in the former passage has been corrected to sierit, Fleck.; and in the latter the clause is spurious.— Perf. sii, Varr. ap. Diom. p. 371 P.:

    siit,

    Ter. Ad. 1, 2, 24, acc. to Diom. l. l.; another old form of the perf. sini, Scaur. ap. Diom. l. l.; so, too, pluperf. sinisset, Rutil. ib.— Sync. perf. sisti, Plaut. Mil. 4, 2, 80: sistis, Att. ap. Cic. Sest. 57, 122.— Subj. sieris or siris, Pac. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 106; cf. Trag. Rel. p. 84 Rib.; Plaut. Bacch. 3, 2, 18; id. Ep. 3, 3, 19; id. Trin. 2, 4, 120;

    an old formula,

    Liv. 1, 32:

    sirit,

    id. 28, 28, 11; 28, 34, 24:

    siritis,

    Plaut. Poen. 5, 1, 20: sirint, id. Bacch. 3, 3, 64; id. Merc. 3, 4, 28.— Pluperf. sisset, Liv. 27, 6:

    sissent,

    Cic. Sest. 19, 44; Liv. 3, 18; 35, 5, 11), v. a. [etym. dub.], orig., to let, put, lay, or set down; found so only in the P. a. situs (v. infra, P. a.), and in the compound pono (for posino, v. pono); cf. also 2. situs, I.—Hence, transf., and freq. in all styles and periods.
    I.
    In gen., to let, suffer, allow, permit, give leave (syn.: permitto, patior, tolero, fero); constr. usually with an obj.-clause, the subj., or absol., rarely with ut or an acc.
    (α).
    With obj.clause: exsulare sinitis, sistis pelli, pulsum patimini, Att. ap. Cic. Sest. 57, 122: neu reliquias sic meas sieris denudatis ossibus foede divexarier, Pac. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 106:

    quin tu itiner exsequi meum me sinis?

    Plaut. Merc. 5, 2, 88:

    nos Transalpinas gentes oleam et vitem serere non sinimus,

    Cic. Rep. 3, 9, 16:

    non sinam tum nobis denique responderi,

    id. Verr. 1, 17, 54 B. and K.:

    praecipitem amicum ferri sinere,

    id. Lael. 24, 89:

    latrocinium in Syriam penetrare,

    id. Phil. 11, 13, 32: vinum ad se importari, * Caes. B. G. 4, 2 fin.:

    Medos equitare inultos,

    Hor. C. 1, 2, 51:

    magnum corpus Crescere sinito,

    Verg. G. 3, 206; Plaut. Poen. 3, 3, 11; cf.:

    Cato contionatus est, se comitia haberi non siturum,

    Cic. Q. Fr. 2, 6, 6:

    sine sis loqui me,

    Plaut. Ps. 3, 2, 50:

    sine me dum istuc judicare,

    id. Most. 5, 2, 22; so,

    sine dum petere,

    id. Truc. 2, 7, 67 et saep.— Pass.:

    vinum in dolium conditur et ibi sinitur fermentari,

    Col. 12, 17, 1:

    neque is tamen inire sinitur,

    id. 6, 37, 9:

    vitis suci gratiā exire sinitur,

    Plin. 14, 1, 3, § 16:

    hic accusare eum moderate, per senatus auctoritatem non est situs,

    Cic. Sest. 44, 95:

    sine te exorari,

    Plin. Ep. 9, 21, 3.—
    (β).
    With subj. (so for the most part only in the imper.):

    sine te exorem, sine te prendam auriculis, sine dem savium,

    Plaut. Poen. 1, 2, 163:

    sine me expurgem,

    Ter. And. 5, 3, 29: Ch. At tandem dicat sine. Si. Age dicat;

    sino,

    id. ib. 5, 3, 24:

    ne duit, si non vult: sic sine astet,

    let him stand, Plaut. As. 2, 4, 54:

    sine pascat durus (captivus) aretque,

    Hor. Ep. 1, 16, 70:

    sine vivat ineptus,

    id. ib. 1, 17, 32:

    sine sciam,

    let me know, Liv. 2, 40, 5:

    sinite abeam viva a vobis,

    Plaut. Mil. 4, 2, 92:

    sinite instaurata revisam Proelia,

    Verg. A. 2, 669 et saep.— Poet. in the verb. finit: natura repugnat;

    Nec sinit incipiat,

    Ov. M. 3, 377.—
    (γ).
    Absol. (syn.: pati, ferre);

    suspende, vinci, verbera: auctor sum, sino,

    Plaut. Poen. 1, 1, 18:

    nobiscum versari jam diutius non potes: non feram, non patiar, non sinam,

    Cic. Cat. 1, 5, 10:

    domum ire cupio: at uxor non sinit,

    Plaut. Men. 5, 5, 60: Ba. Ego nolo dare te quicquam. Pi. Sine. Ba. Sino equidem, si lubet, id. Bacch. 1, 1, 66: nate, cave;

    dum resque sinit, tua corrige vota,

    Ov. M. 2, 89:

    moretur ergo in libertate sinentibus nobis,

    Plin. Ep. 4, 10 fin.
    (δ).
    With ut:

    sivi, animum ut expleret suom,

    Ter. And. 1, 2, 17:

    sinite, exorator ut sim, id. Hec. prol. alt. 2: neque sinam, ut,

    id. ib. 4, 2, 14:

    nec dii siverint, ut hoc decus demere mihi quisquam possit,

    Curt. 5, 8, 13:

    neque di sinant ut Belgarum decus istud sit,

    Tac. A. 1, 43.—
    (ε).
    With acc.:

    sinite arma viris et cedite ferro,

    leave arms to men, Verg. A. 9, 620:

    per te, vir Trojane, sine hanc animam et miserere precantis,

    id. ib. 10, 598:

    neu propius tectis taxum sine,

    id. G. 4, 47:

    serpentium multitudo nisi hieme transitum non sinit,

    Plin. 6, 14, 17, § 43:

    at id nos non sinemus,

    Ter. Heaut. 5, 5, 7; cf.:

    non sinat hoc Ajax,

    Ov. M. 13, 219; 7, 174.—Sometimes the acc. is used elliptically, as in Engl., and an inf. (to be, remain, do, go, etc.) is to be supplied: Sy. Sineres vero tu illum tuum Facere haec? De. Sinerem illum! Ter. Ad. 3, 3, 42:

    dum interea sic sit, istuc actutum sino,

    I'll let that by and by go, I don't care for it, Plaut. Most. 1, 1, 68:

    me in tabernā usque adhuc sineret Syrus,

    id. Ps. 4, 7, 14: Ch. Ne labora. Me. Sine me, Ter. Heaut. 1, 1, 38: quisquis es, sine me, let me ( go), id. Ad. 3, 2, 23.—
    II.
    In partic.
    A.
    In colloquial language.
    1.
    Sine, let:

    sine veniat!

    let him come! Ter. Eun. 4, 6, 1:

    insani feriant sine litora fluctus,

    Verg. E. 9, 43.—So simply sine! be it so! granted! very well! agreed, etc.:

    pulchre ludificor. Sine!

    Plaut. Truc. 2, 8, 6; id. As. 5, 2, 48; id. Aul. 3, 2, 11; id. Bacch. 4, 7, 13; Ter. Eun. 2, 3, 90 al.:

    sic sine,

    Plaut. Truc. 5, 4.—
    2.
    Sine modo, only let, i. e. if only:

    cur me verberas?... Patiar. Sine modo adveniat senex! Sine modo venire salvum, etc.,

    Plaut. Most. 1, 1, 10.—So with subj.:

    sine modo venias domum,

    Plaut. As. 5, 2, 50 Fleck.—
    B.
    Rarely like the Greek ean, to give up, cease, leave a thing undone: Al. Vin vocem? Cl. Sine:

    nolo, si occupata est,

    Plaut. Cas. 3, 2, 14: tum certare odiis, tum res rapuisse licebit. Nunc sinite (sc. certare, etc.), forbear, Verg A. 10, 15.—
    C.
    Ne di sirint (sinant), ne Juppiter sirit, etc., God forbid! Heaven forefend! Ch. Hoc capital facis... aequalem et sodalem liberum civem enicas. Eu. Ne di sirint, Plaut. Merc. 3, 4, 28; id. Bacch. 3, 3, 64;

    for which: ne di siverint,

    id. Merc. 2, 2, 51:

    illud nec di sinant,

    Plin. Ep. 2, 2, 3:

    ne istuc Juppiter O. M. sirit, urbem, etc.,

    Liv. 28, 28, 11:

    nec me ille sierit Juppiter,

    Plaut. Curc. 1, 1, 27.—Hence, sĭtus, a, um, P. a., placed, set, lying, situate (syn. positus; freq. and class.).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    (gallinis) meridie bibere dato nec plus aqua sita siet horam unam,

    nor let the water be set before them more than an hour, Cato, R. R. 89:

    pluma Quae sita cervices circum collumque coronat,

    Lucr. 2, 802:

    (aurum) probe in latebris situm,

    Plaut. Aul. 4, 2, 2; 4, 2, 8:

    proba merx facile emptorem reperit, tametsi in abstruso sita est,

    id. Poen. 1, 2, 129:

    Romuli lituus, cum situs esset in curiā Saliorum, etc.,

    Cic. Div. 1, 17, 30:

    in ore sita lingua est finita dentibus,

    id. N. D. 2, 59, 149:

    inter duo genua naribus sitis,

    Plin. 10, 64, 84, § 183:

    ara sub dio,

    id. 2, 107, 111, § 240:

    sitae fuere et Thespiades (statuae) ad aedem Felicitatis,

    id. 36, 5, 4, § 39 et saep.—Rarely of persons:

    quin socios, amicos procul juxtaque sitos trahunt exciduntque,

    Sall. H. 4, 61, 17 Dietsch; cf.:

    jam fratres, jam propinquos, jam longius sitos caedibus exhaustos,

    Tac. A. 12, 10:

    nobilissimi totius Britanniae eoque in ipsis penetralibus siti,

    id. Agr. 30:

    cis Rhenum sitarum gentium animos confirmavit,

    Vell. 2, 120, 1; cf.:

    gens in convallibus sita,

    Plin. 7, 2, 2, § 28.—
    2.
    In partic.
    a.
    Of places, lying, situate:

    locus in mediā insulā situs,

    Cic. Verr. 2, 4, 48, § 106:

    in quo (sinu) sita Carthago est,

    Liv. 30, 24, 9:

    urbes in orā Graeciae,

    Nep. Alcib. 5:

    urbs ex adverso (Carthaginis),

    Plin. 5, 1, 1, § 4:

    insulae ante promunturium,

    id. 9, 59, 85, § 180:

    regio contra Parthiae tractum,

    id. 6, 16, 18, § 46 et saep.—
    b.
    Of the dead, lying, laid, buried, interred (syn. conditus):

    declarat Ennius de Africano, hic est ille situs. Vere: nam siti dicuntur hi, qui conditi sunt,

    Cic. Leg. 2, 22, 57; cf.:

    redditur terrae corpus et ita locatum ac situm quasi operimento matris obducitur,

    id. ib. 2, 22, 56: siticines appellati qui apud sitos canere soliti essent, hoc est vitā functos et sepultos, Atei. Capito ap. Gell. 20, 2:

    C. Marii sitae reliquiae,

    Cic. Leg. 2, 2, 56:

    (Aeneas) situs est... super Numicium flumen,

    Liv. 1, 2 Drak.:

    Cn. Terentium offendisse arcam, in quā Numa situs fuisset,

    Plin. 13, 13, 27, § 84.—Hence the common phrase in epitaphs:

    HIC SITVS EST, HIC SITI SVNT, etc.,

    Inscr. Orell. 654; 4639 sq.; Tib. 3, 2, 29.—

    Comically: noli minitari: scio crucem futuram mihi sepulcrum: Ibi mei sunt majores siti, pater, avus, etc.,

    Plaut. Mil. 2, 4, 20.—
    c.
    A few times in Tacitus for conditus, built, founded:

    urbem Philippopolim, a Macedone Philippo sitam circumsidunt,

    Tac. A. 3, 38 fin.; 6, 41:

    veterem aram Druso sitam disjecerant,

    id. ib. 2, 7 fin.:

    vallum duabus legionibus situm,

    id. H. 4, 22.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., placed, situated, present, ready: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm, Enn. ap. Gell. 2, 29, 20 (Sat. v. 37 Vahl.):

    in melle sunt linguae sitae vostrae,

    Plaut. Truc. 1, 2, 76:

    quae ceteris in artibus aut studiis sita sunt,

    Cic. de Or. 1, 15, 65:

    quas (artes) semper in te intellexi sitas,

    Ter. And. 1, 1, 6:

    (voluptates) in medio sitas esse dicunt,

    within the reach of all, Cic. Tusc. 5, 33, 94.—
    2.
    In partic.: situm esse in aliquo or in aliquā re, to rest with, depend upon some one or something (a favorite figure with Cic., and found not unfreq. in other writers):

    in patris potestate est situm,

    Plaut. Stich. 1, 1, 52; cf.:

    assensio quae est in nostrā potestate sita,

    Cic. Ac. 2, 12, 37:

    hujusce rei potestas omnis in vobis sita est, judices,

    id. Mur. 39, 83; cf.:

    huic ipsi (Archiae), quantum est situm in nobis, opem ferre debemus,

    id. Arch. 1, [p. 1709] 1:

    est situm in nobis, ut, etc.,

    id. Fin. 1, 17, 57; cf.

    also: si causa appetitus non est sita in nobis, ne ipse quidem appetitus est in nostrā potestate, etc.,

    id. Fat. 17, 40:

    summam eruditionem Graeci sitam censebant in nervorum vocumque cantibus,

    id. Tusc. 1, 2, 4:

    in officio colendo sita vitae est honestas omnis et in neglegendo turpitudo,

    id. Off. 1, 2, 4:

    qui omnem vim divinam in naturā sitam esse censet,

    id. N. D. 1, 13, 35:

    cui spes omnis in fugā sita erat,

    Sall. J. 54, 8:

    in armis omnia sita,

    id. ib. 51, 4:

    in unius pernicie ejus patriae sitam putabant salutem,

    Nep. Epam. 9 et saep.:

    res omnis in incerto sita est,

    Plaut. Capt. 3, 4. 4:

    tu in eo sitam vitam beatam putas?

    Cic. Tusc. 5, 12, 35:

    jam si pugnandum est, quo consilio in temporibus situm est,

    id. Att. 7, 9, 4:

    laus in medio,

    Tac. Or. 18.

    Lewis & Short latin dictionary > sino

См. также в других словарях:

  • leave undone — index omit, overlook (disregard), pretermit, shirk Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • leave — Synonyms and related words: AWOL, French leave, Godspeed, OK, abandon, abdicate, abrupt, abscondence, absence, absence without leave, absentation, absenteeism, absenting, abstain from, accord, add a codicil, adieu, admission, admit, alienate,… …   Moby Thesaurus

  • leave out — verb 1. prevent from being included or considered or accepted (Freq. 3) The bad results were excluded from the report Leave off the top piece • Syn: ↑exclude, ↑except, ↑leave off, ↑omit, ↑take out …   Useful english dictionary

  • Leave — Leave, v. t. [imp. & p. p. {Left} (l[e^]ft); p. pr. & vb. n. {Leaving}.] [OE. leven, AS. l?fan, fr. l[=a]f remnant, heritage; akin to lifian, libban, to live, orig., to remain; cf. bel[=i]fan to remain, G. bleiben, Goth. bileiban. [root]119. See… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • undone — adj. 1 not fastened or tied ADVERB ▪ slightly VERBS ▪ be ▪ come ▪ My button s come undone again. ▪ …   Collocations dictionary

  • undone — adjective (not before noun) 1 not fastened: One of your buttons is coming undone. | come undone (=become unfastened) 2 leave sth undone not finish something 3 old use destroyed and without hope: I am undone! My secret has been discovered!… …   Longman dictionary of contemporary English

  • leave — leave1 W1S1 [li:v] v past tense and past participle left [left] ▬▬▬▬▬▬▬ 1¦(go away)¦ 2¦(stop)¦ 3 leave somebody/something alone 4¦(let something/somebody stay)¦ 5¦(not change/move something)¦ 6¦(result of accident/illness/event)¦ 7 be left… …   Dictionary of contemporary English

  • leave — 1. v. & n. v. (past and past part. left) 1 a tr. go away from; cease to remain in or on (left him quite well an hour ago; leave the track; leave here). b intr. (often foll. by for) depart (we leave tomorrow; has just left for London). 2 tr. cause …   Useful english dictionary

  • undone — UK [ʌnˈdʌn] / US adjective 1) not finished Thomas couldn t go home with half his work still undone. Nothing was left undone. 2) not closed, tied, or fastened Leave the top button of your shirt undone. 3) literary completely defeated or destroyed …   English dictionary

  • undone — un|done [ ʌn dʌn ] adjective 1. ) not finished: Thomas couldn t go home with half his work still undone. 2. ) not closed, tied, or fastened: Leave the top button of your shirt undone. 3. ) LITERARY completely defeated or destroyed …   Usage of the words and phrases in modern English

  • leave — I To give. To allow or cause to remain; to let remain, unmoved or undone; to refrain from or neglect taking, doing, or changing; to let stay or continue; to let be without interference; to suffer to remain subject to another s action, control, or …   Black's law dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»